Белорусская проза. Классические и современные произведения белорусских авторов. Книги, рассказы, воспоминания и пр.
Вацлаў Іваноўскі і беларускае адраджэньне 29 за 24 часа
Вацлаў і Юры Іваноўскія выехалі з Варшавы не пазьней 11 верасьня 1939 году, бо на наступны дзень усе дарогі, што вялі з сталіцы на ўсход і на поўдзень, былі перарэзаныя войскамі Вэрмахту. Яны разьвіталіся ў Любліне, гэтым разам назаўсёды. Юры падаўся да Румыніі, а адтуль да Францыі і Вялікабрытаніі, падзяліўшы лёс новай польскай эміграцыі. Вацлаў жа, ачуняўшы пасьля кантузіі, якую ён атрымаў падчас бамбардаваньня Любліну, накіраваўся ў Вільню.
Кіно ўкраінскае, хахляцкае, бандэраўскае 67 за 24 часа
Гадоў зь дзесяць таму я езьдзіў па справах у сталіцу тагачаснае нашае радзімы Маскву і жыў там у нейкім гатэлі. Аднаго вечара прыходжу ў свой нумар, а там новы сусед, узбэк. Мужчына просты — скінуўшы абутак, сядзеў на ложку, падціснуўшы пад сябе ногі. Адразу чамусь мной зацікавіўся: Кто такой?
Адказваю: імярэк з Кіева. А нацыянальнасьць? Украінец…
— Украинец? — вядома, зносіліся мы не на ўзбэцкай і не на ўкраінскай, а на веліком і могучем.
— Украинец или хохол? — мой новы сусед прасіў удакладненьняў.
Я патлумачыў, што нацыянальнасьць адна — украінец, а ўсе іншыя слоўцы ніякай рэальнасьці не фіксуюць.
— Ну, да, — не паверыў узбэк. — Я-то знаю.
Лірыка 46 за 24 часа
Горить сосна — од низу догори.
Горить сосна — червоно-чорна грива
над лісом висить. Ой і нещаслива
ти, чорнобрива Галю, чорнобри...
Прив’язана за коси до сосни,
вся біла, наче біль, за біль біліша.
Параўнальныя асаблівасці ўкраінскага і беларускага аўтарытарызму, альбо Яшчэ раз пра славянскую традыцыю выбіраць з двух ліхаў меншаe 41 за 24 часа
Недзе пры канцы 1997 году я набыў унікальны вопыт, якога ў жыцці і блізка ніколі не меў. На нешматлюдным і цалкам легальным мітынгу беларускай апазіцыі ў Менску (траскучы мароз, тры-чатыры сотні людзей з бел-чырвона-белымі сцягамі на плошчы Якуба Коласа, сярод якіх невядома як трапіў чырвоны штандар Саюзу ССР — як растлумачылі сябры, гэта быў камуніст-дысідэнт Шчукін) мяне ў твар, нахабна здымалі на відэа людзі з мясцовага КДБ.
Нацыяналізм пасьля камунізму: Расея, Украіна, Беларусь і Польшча 444 за 24 часа
Зьвяртаючыся да тэмы “нацыяналізм пасьля камунізму”, можна датрымлівацца двух падыходаў да яе: альбо абмежавацца падзеямі пасьля 1989—1991 гадоў (акурат гэтак хтосьці мог бы зразумець назву гэтай лекцыі), альбо, ускладніўшы заданьне, паспрабаваць іначай паглядзець на сутнасьць нацыяналізму — якім ён быў у камуністычную пару і перад ёй. Другі варыянт можа быць вельмі карысным і плённым для разуменьня сучаснага, посткамуністычнага нацыяналізму.
Пра фатаграфію 854 за 24 часа
Людзі заўсёды інтэрпрэтавалі рэчаіснасць пры дапамозе яе вобразаў, і з часоў Платона філосафы імкнуліся паслабіць нашу залежнасць ад вобразаў, выпрацоўваючы бязвобразны шлях асэнсавання рэальнасці. Аднак, калі ў сярэдзіне ХІХ стагоддзя здалося, што такі шлях можа быць знойдзены, адкат старых рэлігійных ды палітычных ілюзіяў пад націскам гуманістычных ды навуковых падыходаў не выклікаў спадзяванага агульнага вяртання да рэальнасці. Наадварот, новы век бязвер’я ўзмацніў прыхільнасць да вобразаў. Толькі цяпер давяралі ўжо не рэальнасцям, падаваным у форме вобразаў, а рэальнасцям, падаваным як вобразы, ілюзіі. У прадмове да другога (у 1843 г.) выдання кнігі “Сутнасць хрысціянства” Фаербах заўважае пра “наш час”, што ён “аддае перавагу вобразу перад рэччу, копіі перад арыгіналам, уяўленню перад рэальнасцю, выгляду перад сутнасцю” — і робіць гэта свядома. У ХХ стагоддзі гэтая заўчасная скарга стала ўсеагульна прызнаным дыягназам: грамадства робіцца “мадэрным”, калі адным з галоўных відаў ягонай дзейнасці становіцца выпрацоўка і спажыванне вобразаў, калі вобразы маюць незвычайную ўладу і вызначаюць нашыя патрабаванні да рэальнасці, робяцца заменнікамі непасрэднага вопыту, пераўтвараючыся ў рэчы, неабходныя для здароўя эканомікі, стабільнасці дзяржаўнага ладу ды дасягнення асабістага шчасця.
Яму быў дар Святога Духа... 32 за 24 часа
Калісьці, дай Бог памяці — калі?, здаецца, у 1975 годзе, давялося мне па справах выдання ў Беларусі “Анталогіі ўкраінскай паэзіі” пабываць у Кіеве — першы і пакуль што апошні раз. Залатвіўшы ўсе службовыя справы ў Саюзе пісьменнікаў, наважыўся выканаць і другі пункт маіх кіеўскіх планаў: пазнаёміцца з Міколам Лукашом. А як што я быў чалавек заезны, дык рашыў — язык не толькі да Кіева, але і ў Кіеве куды трэба давядзе. Пачаў распытвацца — што? дзе? як? тэлефон? адрас?..
Карона зь пер’я 777 за 24 часа
Рэб Нафталі Халішыцэр, старшыня кагалу ў Краснабрудзе, дажыў да старасьці і застаўся безь дзяцей. Адна ягоная дачка памерла пры народзінах, другая — ад халеры пад час паморкі. Сын патануў, плывучы на кані цераз Сан. Засталася ў рэба Нафталі толькі ўнучка — сірата Ахса. Паводле кагальнага звычаю дзяўчынкі не наведваюць ешывы, бо „дачка царова ў сваім доме слаўная“, а ў гэбрайскіх сем’ях усе дочкі — прынцэсы. Ахса, аднак, вучылася — у хаце. І ўсіх, хто яе бачыў, яна ўражвала сваёй прыгажосьцю, розумам ды стараннасьцю. Скура ў яе была белая, валасы — чорныя, а вочы — сінія.
Выкраданьне вепрука. Усiм, хто пра смаленьне вепрука пiсаў, прысьвячаецца 696 за 24 часа
Грысь Чаравячка ўвесь Божы дзень ды добры жмут ночы жлукцiў каламутную первачыну. Трэба сказаць, што жлукцiў ён яе i дзень таму, i тыдзень, i месяц, i яшчэ шмат-шмат гадоў да тых знамянальных падзеяў, якiя неўзабаве разгорнуцца перад ягоным займглiстым позiркам i пра якiя ён нават яшчэ й не здагадваецца.
Дыскурс мадэрнізму 939 за 24 часа
У сутнасць тэрміну “мадэрнізм” укладзенае разуменне мадэрнасці і эстэтычнае стаўленне да яе. Паводле распаўсюджанай думкі даследчыкаў, “пад мадэрнасцю разумеюцца пэўныя інтэлектуальныя рухі, палітычныя накірункі і сацыяэканамічыя тэндэнцыі і прадугледжваецца пастаноўка аптымістычных сацыяльных мэтаў. Мадэрнасць, якую можна пазнаць ужо ў сярэдзіне XVII стагоддзя, грунтуецца на пэўнасці, што сучаснасць адкрывае новую нечуваную эру. Новая форма чалавечай самасвядомасці павінна паўплываць на гісторыю... Чалавечая рацыянальнасць будзе дамінаваць, скараючы ірацыянальнасць, традыцыю і забабоны, і, як вынік, будзе планаваць і дасягаць прагрэсіўных зменаў ва ўсіх сацыяльных інстытуцыях шляхам свабоднага волевыяўлення” (Berman A. Preface to Modernism. Urbana, Chicago, 1994). У XX стагоддзі між мадэрнасцю як грамадскай практыкай і тэорыяй і мадэрнасцю як эстэтыкай паглыблялася напружанне, адчувальнае ў еўрапейскіх культурах дзесьці з сярэдзіны XIX стагоддзя. Якраз тады мадэрнізм як эстэтычны рух, які ўзнікаў па вялікім рахунку як сродак набліжэння да мадэрнасці, усё больш засяроджваючыся на яе крытыцы і нават на абсалютным адасабленні ад яе.
ПАРТНЁРЫ БИБЛИОТЕКИ рекомендуем!
ОБРАТНО В РУБРИКУ?
LIBRARY.BY - это электронная онлайн библиотека. Мы собираем научные и литературные авторские произведения Загрузить свои работы
При использовании материалов библиотеки обязательно ставьте обратную активную гиперссылку на источник.
Добавить статью
Обнародовать свои произведения
Редактировать работы
Для действующих авторов
Зарегистрироваться
Доступ к модулю публикаций