INTERNET ДЛЯ ГІСТОРЫКАЎ

КАЧЕСТВО РАБОТЫ: 823%

Internet для гiсторыкаў

Беларусь, як і ўсе еўрапейскія краіны, паступова ўваходзіць у стадыю «iнфармацыйнага грамадства», дзе інфармацыя ператвараецца ў тавар, патрэбны для ўсё большай часткі насельніц тва, і кожны праз агульнадаступныя банкi дадзеных можа атрымаць неабходную iнфармацыю. У апошнiя гады працэсы iнфарматызацыi закранулi і гiстарычную навуку ды адукацыю. Гэта прывяло да развiцця новых дысцыплiн, якiя з'явiлiся ў вынiку сiнтэзу гiсторыi, матэматыкi i iнфарматыкi: гiстарычнай iнфарматыкi, квантытатыўнай гiсторыi, камп'ютэрнага крынiцазнаўства. Новыя iнфармацыйныя тэхналогii пачалi актыўна выкарыстоўвацца таксама ў музейнай i архiўнай практыцы.

Што ж канкрэтна можа атрымаць гісторык ад „сусветнага павуціння"?

Па-першае, гэта пошук гiстарычнай iнфармацыi i крынiц. Пошук ажыццяўляецца з дапамогай сервiснай iнфармацыi Internet (даведачных сiстэмаў, паказальнiкаў, тэматычных шляхаводаў па сетках, iнфармацыi пра розныя праекты, гранты, фонды, арганiзацыі), бiблiяграфiчнай iнфармацыi (каталогаў бiблiятэк, тэматычных падборак, анатацый). Internet прапануе просты доступ да тысяч бiблiятэчных каталогаў (напрыклад, да скарбаў бiблiятэкi Ватыкана або Бiблiятэкi Кангрэсу ў Вашынгтоне), электронных гiстарычных часопiсаў, машыначытальных архiваў дзяржаўных установаў (напрыклад, электронных фондаў Нацыянальных архiваў ЗША), базаў дадзеных, якiя ўтрымлiваюць гiстарычную i сацыяльную iнфармацыю, высокаякасных электронных выставаў, на якiх дэманструюцца кумранскiя свiткi або дакументы савецкiх архiваў.

Па-другое, гэта атрыманне тэкставых, вiдэа- i аўдыа- файлаў для карыстання ў навуковай i адукацыйнай працы. Беларускiя даследчыкi маюць магчымасць атрымаць неабходныя iм крынiцы, якiя знаходзяцца ў замежных архiвах i бiблiятэках, не падымаючыся з-за свайго пiсьмовага стала. Гэта вельмi важна для спецыялiстаў па крынiцазнаўству, гiсторыi матэрыяльнай культуры, мастацтвазнаўству, якiя павiнны не толькi мець апiсанне самой крынiцы, але i бачыць яе. Доступ да найноўшай гiстарычнай iнфармацыi ў Internet дазваляе выкладчыкам сярэднiх i вышэйшых навучальных установаў выкарыстоўваць на лекцыйных i семiнарскiх занятках «вiзуальныя» i «гукавыя» крынiцы. Гэта павышае цiкавасць навучэнцаў да заняткаў па гiсторыi.

Па-трэцяе, хуткi абмен iнфармацыяй i камунiкаванне памiж гiсторыкамi розных краiнаў. Гэты абмен ажыццяўляец ца па электроннай поште або праз тэлеканференцыi ў сiстэме Usenet. У Internet працуюць дыскусiйныя групы па шматлiкiх гiстарычных тэмах, у тым лiку па гiсторыi Расii i саветалогii, дзе ўскосна закранаюцца праблемы гiсторыi Беларусi.

Агульныя гістарычныя сайты

1. http://execpc.com/~dboals/boals.html

Web-сайт гiсторыi i сацыяльных даследаванняў. На сайце змяшчаецца iнфармацыя пра вiкiнгаў, манастыры, Першую сусветную вайну i iнш.

2. http://library.byu.edu:80/~rdh/eurodocs/

Гiстарычныя крынiцы Заходняй Еўропы па ўсiх перыядах гiсторыi. Цiкавыя матэрыялы па гiсторыi Французкай рэвалюцыi i Парыжскай Камуны.

3. http://www.liv.ac.uk/~evansjon/humanities/history/history.html

Cтаронка гiстарычных рэсурсаў звязана з дадзенымі старажытнай i сярэднявечнай гiсторыi, гiсторыi англійскiх каралеўскiх дынастый Цюдораў i Сцюартаў, сучаснай гiсторыi, музейнымi старонкамi i iнш.

4. http://www.english.upenn.edu/~jlynch/18th/

Kалекцыя арыгiнальных крынiц XVIII ст. па гiсторыi Англii, Еўропы i Амерыкi, Французскай рэвалюцыi i паўстання 1798 г. у Iрландыi.

5. http://www.campus.bt.com/CampusWorld

Mатэрыялы па гiсторыi Старажытнага Егiпта, Грэцыi, ацтэкаў, сучаснай гiсторыi (напрыклад, тэма «Канец халоднай вайны»).

6. http://www.sky.co.uk/history/classroom/index.htm

Шмат адукацыйных матэрыялаў па тэмах: «Праўленне Цюдораў», «Вытокі Французскай рэвалюцыi», «Амерыканс кая рэвалюцыя», «Вялiкабрытанiя ў XIX ст.», «Грамадзянская вайна ў ЗША», «Нямеччына часоў Бiсмарка», «Прычыны першай сусветнай вайны», «Расiйская рэвалюцыя 1917 г.», «Iталiя Мусалiнi», «Гiтлер i нацызм», «Сталiн» i г.д.

7. http://www.glasnet.ru/~euroclio/index.htm

Гэта старонка Euroclio — Еўрапейскай пастаяннай канфэренцыi Асацыяцый выкладчыкаў гiсторыi, дзе знаходзiцца калекцыя крынiц па найбольш важных эпiзодах «халоднай вайны», матэрыялы пра падзеі ў Вугоршчыне 1956 г.

Агульныя гістарычныя сайты
1. http://execpc.com/~dboals/boals.html
Web–сайт гiсторыi i сацыяльных даследаванняў. На сайце змяшчаецца iнфармацыя пра вiкiнгаў, манастыры, Першую сусветную вайну i iнш.

2. http://library.byu.edu:80/~rdh/eurodocs/
Гiстарычныя крынiцы Заходняй Еўропы па ўсiх перыядах гiсторыi. Цiкавыя матэрыялы па гiсторыi Французкай рэвалюцыi i Парыжскай Камуны.

3. http://www.liv.ac.uk/~evansjon/humanities/history/history.html
Cтаронка гiстарычных рэсурсаў звязана з дадзенымі старажытнай i сярэднявечнай гiсторыi, гiсторыi англійскiх каралеўскiх дынастый Цюдораў i Сцюартаў, сучаснай гiсторыi, музейнымi старонкамi i iнш.

4. http://www.english.upenn.edu/~jlynch/18th/
Kалекцыя арыгiнальных крынiц XVIII ст. па гiсторыi Англii, Еўропы i Амерыкi, Французскай рэвалюцыi i паўстання 1798 г. у Iрландыi.
 
5. http://www.campus.bt.com/CampusWorld
Mатэрыялы па гiсторыi Старажытнага Егiпта, Грэцыi, ацтэкаў, сучаснай гiсторыi (напрыклад, тэма «Канец халоднай вайны»).

6. http://www.sky.co.uk/history/classroom/index.htm
Шмат адукацыйных матэрыялаў па тэмах: «Праўленне Цюдораў», «Вытокі Французскай рэвалюцыi», «Амерыканская рэвалюцыя», «Вялiкабрытанiя ў XIX ст.»,  «Грамадзянская вайна ў ЗША», «Нямеччына часоў Бiсмарка», «Прычыны першай сусветнай вайны»,  «Расiйская рэвалюцыя 1917 г.», «Iталiя Мусалiнi», «Гiтлер i нацызм», «Сталiн» i г.д.

7. http://www.glasnet.ru/~euroclio/index.htm
Гэта старонка Euroclio — Еўрапейскай пастаяннай канфэренцыi Асацыяцый выкладчыкаў гiсторыi, дзе знаходзiцца калекцыя крынiц па найбольш важных эпiзодах «халоднай вайны», матэрыялы пра падзеі ў Вугоршчыне 1956 г.

 
Сайты па гiсторыi Еўропы i Амерыкi

1. http://www.demo.co.uk/tourism/jvc/
Сайт Цэнтра вiкiнгаў у Ёрвiку прапануе блiсучыя ўводзiны ў музей, якi ўтрымлiвае археалагiчныя сведчанні, што дазваляюць даць адказ на пытанне: «Кім былi вiкiнгi — героямi або злыднямi?». Матэрыялы пра вiкiнгаў таксама змяшчаюцца на сайце http://odin.nls.no/viking/vnethome.htm

2. http://www.yahoo.com/Regional/Countries/United_Kingdom/England/History

/Battle_of_Hastings/
Гэты сайт уключае поўнасцю габелен Байе (Bayeux), на якiм адлюстрована бiтва пры Ганстынгсе.

3. http://history.hannover.edu/texts/barth.htm
Biзуальныя крынiцы, якiя дазваляюць на свае вочы пабачыць разню французскiх гугенотаў у ноч святога Варфаламея 1572 г. у Парыжы.

4. Англiйская рэвалюцыя i грамадзянская вайна XVII ст.:
http://www.idbsu.edu.courses/hy101/english/01.htm
Сайт таварыства Англiйскай грамадзянскай вайны:
http://www.jpbooks.com/ecws/

Сайт бiтвы пры Нэзбi 1645 г.:
http://web.ukonline.co.uk/glenn.foard/index.html

Сайты, прысвечаныя Олiверу Кромвелю:
http://mercury.acnet.wnec.edu/~grempel/rempel/wc2/cromwell.html
http://www.camelotintl.com/heritage/cromwell.html
5. «Бостанскае пiццё гарбаты» — пачатак барацьбы за незалежнасць Паўночнаамерыканскiх калонiй:
http://www.vistel.com/tea/bosto2.htm
http://mac94.ralphbunce.rbs.edu/history/~welling/usa/teaparty.html

6. http://history.hanover.edu/modern/frenchrv.htm
Частка шляхавода па гiстарычных рэсурсах Internet Гановерскага гiстарычнага факультэта. На ёй змяшчаецца шмат iнфармацыi пра Французскую рэвалюцыю. Прычыны i гiсторыя Французскай рэвалюцыi таксама разглядаюцца на сайтах: http://www.pagesz.net/~stevek/intellect/lecture11a.html
   http://history1700s.miningco.com/

7. Напалеон:
http://www.ping.be/~ping5895/
http://id.mind.net/~empire/

8. Першая сусветная вайна 1914—1918 г.
http://www.niweb.com/dnet/dnetDkjs/
http://kanga.pvhs.chico.k12.ca.us/~bsilva/projects/causes.htm
http://www.edweb.camcnty/gov.uk/hinchingbrooke/index.html
http://www.worldwarl.com/tsearch.htm
http://www.yitm.com/yitm/ww1/
http://www.geocities.com/SoHo/Galltre/8054
На ўсiх гэтых сайтах змяшчаецца матэрыял пра падзеі першай сусветнай вайны: «траншэйную вайну», газавыя атакі, калекцыi французскiх i бельгiйскiх ваенных плакатаў, фотаздымкi, прапагандысцкiя малюнкi, вершы пра вайну. Сайты ўключаюць храналагiчныя таблiцы, карты з  лiнiямi фронту.
Дэталёвая справаздача з фотаздымкамi i картамi пра падзеі, якiя прывялi да забойства эрц–герцага Франца Фердынанда ў 1914 г., пададзена на сайце:
http://raven.cc.ukans.edu/~kansite/ww_one/comment/sarajevo.html

Пра прычыны першай сусветнай вайны, Версальскую мiрную дамову i нацысцкую Нямеччыну ёсць iнфармацыя на сайце: http://www.eclipse.co.uk/~dj6523/gcserevision/1ww.html

9. Версальская мiрная дамова:
   http://ac.acusd.edu/History/text/versaillestreaty/vercontents.html
10.  Царская Расiя:
http://alexsanderpalace.org/palace/mainpage.html
Сайт прысвечаны расiйскай гiсторыi перад рэвалюцыяй 1917 г. і пад час яе. На сайце ёсць cправаздача Сакалова пра забойства Раманавых, выявы Р.Распуцiна i звесткі пра яго дзейнасць.

11. Расiйская рэвалюцыя i яе вынiкi:
http://www.barnsdle.demon.co.uk/russ/rusrev.html
На сайце разглядаюцца падзеi ў Расii 1917—1936 г.

12.  Iосiф Сталiн:
http://www.grolier.com/wwii/wwii_stalin.html
На сайце  — дакументы пра жыццё i дзейнасць I.Сталiна.

Удзел I.Сталiна ў Патсдамскай канферэнцыi асветлены на сайце: http://www.peak.org/~danneng/decision/potsdam.html
13. Грамадзянская вайна ў Іспанii:
      http://www.chisholm–poster.com/chisholm/sCivil/index.html
На сайце — плакаты, дзе даюцца розныя вобразы падзей Грамадзянскай вайны ў Іспанii. Гэта толькi частка вялiкай калекцыi, у якую ўваходзяць выяўленчыя матэрыялы перыяду другой сусветнай вайны, расiйскiя палiтычныя плакаты i iнш.

Анархiсцкi погляд на грамадзянскую вайну ў Іспанii адлюстроўвае сайт, якi складаецца з частак, прысвечаных ваенным падзеям, ролi жанчыны ў вайне, песням рэвалюцыi i вайны: http://www.flag.blackened.net/revolt/spaindx.html

14. Крынiцы гiсторыi Нямеччыны ў XX ст.:
http://www.dhm.de/ENGLISH/sammlungen/documente2/
На сайце змяшчаецца калекцыя арыгiнальных нямецкiх архiўных крынiц. Найбольш цiкавыя дакументы — плакат Нямецка–яўрэйскай асацыяцыi ветэранаў вайны са спiсамi яўрэяў, якія загінулі ў 1914—1918 г., i плакат, на якiм адлюстравана спальванне нацыстамi негерманскiх кнiг у 1933 г.

15. Гiтлераўская Нямеччына:
http://www.historyplace.com./worldwar2/riseofhitler/index.htm
На сайце на дакументальнай аснове паказаны прыход Гiтлера да ўлады ў 1933 г. i асноўныя падзеi ў гiсторыi Нямеччыны ў 30–я г.

16. Халакост:
http://www.annefrank.com/anne/diary/diary.html
Сайт прысвечаны яўрэйскай дзяўчынцы з Галандыi Ганне Франк i яе вядомаму дзённiку. Тут пададзены фотаздымкi, гiсторыя жыцця Г.Франк, асобныя запiсы з яе дзённiка i гiсторыя яго публiкацыi.
http://www.yahoo.com/Arts/Humanities/History/20th_Century/Holocaust_The/
Архiўныя матэрыялы пра халакост, фотаздымкi, дакументы нацысцкай палiцыi пра яўрэяў, «вiртуальнае» наведванне канцлагера ў Дахаў  дазваляюць уявiць маштабы вынiшчэння яўрэяў у «Трэцiм Рэйху».

http://www.spectacle.org/695/ausch.html
Асвенцымскi Алфавiт прапануе дэтальную iнфармацыю пра газ «Цыклон В», ролю дактароў у канцлагеры i шмат iншых уражвальных матэрыялаў.
http://yarra.vicnet.net.au/~aragorn/holocaus.htm
Калекцыi вiзуальных матэрыялаў пра канцлагеры ў Бельгii, «вiртуальны» тур па Дахаў  — гэта напамiн пра халакост для сучаснiкаў.

http://www.wiesenthal.com/
Сайт Цэнтра Шымона Вiзэнталя – гэта серыi дакументаў «Дзецi Халакоста», бiяграфii тых, хто пацярпеў ад нацыстаў за тое, што быў яўрэем, даведкi (рэгулярна абнаўляюцца) пра былых нацыстаў, дакументы пра сувязі Швейцарскiх банкаў з нацыcцкiм рэжымам i iнш.
http://jefferson.village.virginia.edu/holocaust/response.html
Розныя падыходы ў вывучэннi халакоста i багатыя калекцыi фотаздымкаў дазваляюць сiстэматычна даследаваць гэтую гiстарычную з’яву.

17. Калекцыi амерыканскiх архiваў пра другую сусветную вайну:  http://192.253.114.31/D–Day/Table_of_conents.html

Калекцыя амерыканскiх прапагандысцкіх плакатаў часоў другой сусветнай вайны:
http:/www.openstore.com/posters/

Iнфармацыя пра аперацыі сакрэтных службаў, згодна адной з якiх Ф.Д.Рузвельт ведаў, што японцы збiраюцца бамбiць Перл Харбар:
http://www.cyberplus.ca/~chrism/conspiracy.htm

18. Гiсторыя мiжнародных адносiнаў 1945—1990 г.
http://www.bbc.co.uk/education/modern/index.htm

Частка вялiкай калекцыi, куды ўваходзіць iнфармацыя пра тое, як прымалася рашэнне пра атамнае бамбаванне Японii ў 1945 г., фотаздымкi i сведчанні сучаснiкаў:
Iншы погляд на атамнае бамбаванне — на сайце Музея Нагасакi. Фотаздымкi, сведчанні сучаснiкаў i гiстарычны аналiз падзеяў, якiя прывялi да жнiўня 1945 г.:
http://www.us1.nagasaki–noc.or.jp/~nacity/na–bomb/m1–1e.html

19. «Карыбскi крызiс» 1962 г.: фотаздымкi, карты, перапiска М.Хрушчова i Дж.Кенэдзi, зварот Дж.Кенэдзi да нацыi, партрэты Ф.Кастра i М.Хрушчова на сайтах:
http://www.home.cdsnet.net/~howard/cmc.htm
http://pacbell.yahoo.com/Arts/Humanities/History/20th_Century/Cuban_Missile_Crisis/
http://www.wmc.car.md.us/HTMLpages/Academics/History/cuban.html
http://sunsite.unc.edu/expo/soviet.exibit/x2jfk.html
http://www.multied.com/JFKCuba.txt
http://www.seas.gwu.edu/nsarchive/nsa/cuba_mis_cri/cmcnames.html
http://www.seas.gwu.edu/nsarchive/nsa/cuba_mis_cri/cmcintro.html
http://archive.abcnews.com/sections/us/cuba/cuba_index.html

20. Савецка–амерыканскiя адносiны:
http://sunsite.unc.edu/expo/soviet.exhibit/intro2.html
Частка выставы Бiблiятэкi Кангрэсу ЗША, якая складаецца з раздзелаў «Савецкая i Амерыканская Камунiстычныя партыi», «Другая сусветная вайна», «Халодная вайна».

21. Карэйская вайна 1950—1953 г.: карты, фотаздымкi, вусныя сведчаннi пра вайсковыя акцыі: http://www.koreanwar.org/

22. Арабска–iзраiльскi канфлiкт: газеты з артыкуламi пра арабска–iзраiльскiя адносiны, тэксты пагадненняў, рэзалюцыi ААН, карты i сцягi на сайце:
http://bwscampus.com/School/Hist/NWWC/arisconflict.html
Арабскi погляд на падзеi на Блiзкiм Усходзе, гiсторыя Палестыны i дзяржавы Iзраiль, бiяграфiчныя звесткi пра Ясера Арафата:   http://www.arab.net/palestine/palestine_contents.html

Афiцыйны погляд на арабска–iзраiльскi канфлiкт прапануецца на сайце Мiнiстэрства замежных справаў Iзраiля:
http://www.israel–mfa.gov.il/

Альтэрнатыўны погляд на арабска–iзраiльскiя адносiны — на сайце Палестынскай нацыянальнай улады:
http://www.pna.net/

23. Барацьба за грамадзянскiя правы ў ЗША i дзейнасць Марцiна Лютэра Кiнга:
http://www.seattletimes.com/education/mlknotable/tab_man/MLKtimeline.html
http://pineal.math.fau.edu/~spc/democracy/Dream.html
 
24. Матэрыялы Камiсii Ўорэна i Камiсii Ракфэлера, ЦРУ, Дэпартамента юстыцыi ЗША па справе забойства Дж.Кенэдзi:
http://mcadams.posc.mu.edu/bestof.htm
http://www.nara.gov/nara/jfkgil_42.html

25. Сайт Мiжнароднай Асацыяцыi «History and Computing»: http://grid.let.rug.nl/ahc.welcome.html

26. Сайт Оксфардскага архiва электронных дакументаў (Oxford Text Archive): http://ota.ox.av.uk/~archive/otr.htm

Аляксандр ужалоўскі
Сяргей Каун

РАБОТА ДОБАВЛЕНА В КОЛЛЕКЦИЮ: 13 СЕНТЯБРЯ 2001