Баўленне вольнага часу сялян і незаможных мяшчан залежала ад народнага календара. Абапіраючыся на бацькоўскія традыцыі і веру, людзі трымалі ў памяці шматлікія парады і забароны. Яны ведалі, калі можна было брацца за тую ці іншую працу, а калі, наадварот, трэба было адкласці яе, калі можна было весяліцца, а калі — устрымацца ад забаў.

Пасля 1 студзеня надыходзіла ўрачыстае зімовае святкаванне, якое доўжылася два тыдні, — Каляды. Яно ахоплівала некалькі свят і суправаджаліся абрадамі, гульнямі, песнямі. У сакавіку ці ў канцы лютага спраўлялася Масленіца — свята заканчэння зімы. У апошні дзень Масленага тыдня гукалі вясну.

Надыход вясны звязвалі са старадаўнім святам Камаедзіцай, калі заканчвалася спячка мядзведзя, і ён вылазіў з бярлогі. На Камаедзіцу гатавалі і елі камы (гарохавую кашу).

Самым галоўным вясновым святам лічыўся Вялікдзень (Пасха), на дзясяты дзень пасля якога наведвалі могілкі і паміналі нябожчыкаў. Гэты дзень назвалі Радаўніцай. У пачатку мая адзначалі свята першага выгану кароў — Юрый (Ягорый, Георгій).

На лета прыпадалі асноўныя работы па нарыхтоўцы сена, уборцы ўраджая. Таму вольнага часу ў сялян было мала. У чэрвені дзень летняга сонцастаяння беларусы здаўна адзначалі як Купалле. У паданнях расказвалася, што ў купальскую ноч расліны размаўляюць паміж сабой, дрэвы пераходзяць з месца на месца, а рэкі свецяцца прывідным святлом. Вельмі пашыранай на купальскім свяце была варажба. Дзяўчаты і хлопцы загадвалі, што чакае іх у будучыні. У жніўні спраўлялася адно са свят хлеба — Трэці Спас. Шмат дзе спраўлялі Дажынкі — свята заканчэння жніва.

Восенню, у верасні, пасля завяршэння асноўных сельскагаспадарчых работ, пачыналіся сялянскія вяселлі. Таксама адзначалася Узвіжанне — свята «закрывання» зямлі на зіму. У гэты дзень не хадзілі ў лес, бо верылі, што там збіраліся ў клубкі гадзюкі і вужы, каб схавацца ў норы перад зімоваю парою. Лічылася, што ў гэты дзень можна сустрэць цара гадзюк, у якога на галаве нібыта меліся залатыя рожкі.

Кастрычнік знаменаваў пераход да зімы. Да свята Пакровы (14 кастрычніка) сяляне стараліся закончыць палявыя работы. Завяршаліся сялянскія вяселлі. У народзе казалі: «Пакрова прайшла — дзеўка замуж не пайшла».

У лістападзе і снежні вёска на нейкі час вызвалялася ад сельскагаспадарчых работ. У гэты перыяд дзяўчаты збіраліся на вячоркі, для чаго наймалі хату на ўсю зіму ў якой-небудзь удавы або ў беднай сям’і. У ходзе вячорак пралі кудзелю і спявалі. Да дзяўчат прыходзілі хлопцы, каб паглядзець на іх і паслухаць іх спевы. Акрамя таго, на працягу зімы дзяўчаты ладзілі тры альбо чатыры вялікія вечарыны, для чаго запрашалі музыкаў.

Такім чынам, залежнасць жыцця і працы селяніна ад прыродных стыхій вымушала яго выконваць разнастайныя абрады, прымеркаваныя да пэўных падзей і ў строга рэгламентаваны час. Адпаведна чатыром порам года існавалі чатыры вялікія святы: зімой — Каляды, вясной — Вялікдзень, летам — Купалле, восенню — Пакровы, вакол якіх групаваліся іншыя.

Увогуле традыцыйная культура Беларусі XIV—XVI стст. адпавядала духоўным патрэбам, густам і талентам народа.