Белорусская проза. Классические и современные произведения белорусских авторов. Книги, рассказы, воспоминания и пр.
Выкраданьне вепрука. Усiм, хто пра смаленьне вепрука пiсаў, прысьвячаецца 218 за 24 часа
Грысь Чаравячка ўвесь Божы дзень ды добры жмут ночы жлукцiў каламутную первачыну. Трэба сказаць, што жлукцiў ён яе i дзень таму, i тыдзень, i месяц, i яшчэ шмат-шмат гадоў да тых знамянальных падзеяў, якiя неўзабаве разгорнуцца перад ягоным займглiстым позiркам i пра якiя ён нават яшчэ й не здагадваецца.
Дыскурс мадэрнізму 336 за 24 часа
У сутнасць тэрміну “мадэрнізм” укладзенае разуменне мадэрнасці і эстэтычнае стаўленне да яе. Паводле распаўсюджанай думкі даследчыкаў, “пад мадэрнасцю разумеюцца пэўныя інтэлектуальныя рухі, палітычныя накірункі і сацыяэканамічыя тэндэнцыі і прадугледжваецца пастаноўка аптымістычных сацыяльных мэтаў. Мадэрнасць, якую можна пазнаць ужо ў сярэдзіне XVII стагоддзя, грунтуецца на пэўнасці, што сучаснасць адкрывае новую нечуваную эру. Новая форма чалавечай самасвядомасці павінна паўплываць на гісторыю... Чалавечая рацыянальнасць будзе дамінаваць, скараючы ірацыянальнасць, традыцыю і забабоны, і, як вынік, будзе планаваць і дасягаць прагрэсіўных зменаў ва ўсіх сацыяльных інстытуцыях шляхам свабоднага волевыяўлення” (Berman A. Preface to Modernism. Urbana, Chicago, 1994). У XX стагоддзі між мадэрнасцю як грамадскай практыкай і тэорыяй і мадэрнасцю як эстэтыкай паглыблялася напружанне, адчувальнае ў еўрапейскіх культурах дзесьці з сярэдзіны XIX стагоддзя. Якраз тады мадэрнізм як эстэтычны рух, які ўзнікаў па вялікім рахунку як сродак набліжэння да мадэрнасці, усё больш засяроджваючыся на яе крытыцы і нават на абсалютным адасабленні ад яе.
Беларускі дзэн, альбо „Дзевяць аповесьцяў“ Адама Глёбуса 293 за 24 часа
Час, калі зацікаўленьне ўсходняю філязофіяй здавалася на Захадзе чымсьці незвычайным і экзатычным, адышоў у мінулае. У апошнюю палову стагодзьдзя яно ператварылася ў трывалую традыцыю, якая завалодала розумамі пэўнай часткай інтэлектуалаў Эўропы і Амэрыкі. Раз-пораз з розных бакоў Атлянтыкі зьяўляюцца людзі, што не знаходзяць у заходняй цывілізацыі гэткіх неабходных усім ГАРМОНІІ, ВЕДЫ ды СУПАКОЮ і зьдзяйсьняюць дзеля іх пошуку ўласную „Вандроўку на Ўсход“.
Мёртвая цішыня 301 за 24 часа
Сярод ночы я раптам прачнуўся. Нешта выхапіла мяне са сну, і я ня мог сьцяміць, што менавіта. Цераз шыбы лілося сьвятло азоранага месяцам неба, і аконная рама падавалася крыжам, што распасьцёрся па пакоі наўскос, пераламіўшыся на сьцяне. Месяца ў пакоі ўжо не было, але густа асьветленая верхняя шыбіна падказвала, што ён толькі што заглядаў.
Глоссалалії 61 за 24 часа
істинно кажу вам
трава істинно кажу
вам вода істинні
кажу вам слова допоки
горить звізда
Інтэрнэт, яўрэі і Беларусь 37 за 24 часа
Апошнім часам у Беларусі пра Інтэрнэт як прэстыжную крыніцу інфармацыі гавораць усе. Пра яго раз-пораз узгадваюць традыцыйныя СМІ, уключаючы папулярную беларускую прэсу ад „Нашай Нівы“ да „Советской Белоруссии“. Безумоўна, мае рацыю сп.Станішэўскі, калі заўважае: „Сёньня ў Беларусі няшмат хто ходзіць у Інтэрнэт, але цікавасьць да яго вялікая — як да дзіва... Самая пара казаць пра „Інтэрнэтаманію“1. Банальным ужо падасца наступнае сцвярджэнне: той, хто мае што сказаць — адміністрацыя прэзідэнта, часопіс ARCHE ці Беларускі дзяржаўны універсітэт — скарыстае для гэтага Інтэрнэт, заводзячы ўласны сервер2 (www.president.gov.by; arche.home.by; www.bsu.unibel.by). Як быццам, нічога дзіўнага, тым больш падазронага. Але, як кожны складаны феномен, сусветная сетка WWW (зараз гэта найбольш папулярны абсяг Інтэрнэту) абрастае масай міфаў. Вось аўтар(ка) рэкламнага артыкулу ў рэкламнай газеце параўноўвае Інтэрнэт, „вялізарную даведачную сістэму“, з комплексам бібліятэк: „Пытанне: кнігу якой тэмы магчыма знайсці ў гэтых бібліятэках. Адказ: любую. Што ў галаву прыйшло, тое і знайшлі“3.
“Пляменнік Рыльке” і “сын Тараса” 106 за 24 часа
Сярод публічных постацяў Украіны гэтага стагоддзя, здаецца, ніхто не мае большых падставаў лічыцца культурным героем нацыі, як Васіль Стус (1938—1985) — выдатны паэт і грамадзянін, што мужна кінуў выклік сістэме, далучыўшыся ў свае дваццаць з нечым гадоў да дысідэнцкага руху, за што ў 1965 годзе быў адлічаны з аспірантуры, у 1972 годзе — арыштаваны і, нарэшце, у 1985 годзе — замардаваны ў пермскім канцлагеры. Велічэзны літаратурны талент і высокая культура ў спалучэнні з пэўнымі рысамі характару — бескампраміснасцю, адвагаю, гордасцю і, нарэшце, самаахвярнасцю ў абароне сваёй зняволенай айчыны — робяць яго сапраўды ўнікальнаю постаццю нацыянальнага пантэону, аб’ектам інтэнсіўнай патрыятычнай міфалагізацыі ды іканізацыі.
Новае поле бітвы. Расійскі культурны ўплыў у “блізкім замежжы”: украінскі варыянт 79 за 24 часа
Культура, як мяркуюць спецыялісты, можа быць і часта з’яўляецца дзейснай прыладай як псіхалагічнага панявольвання адных нацый другімі, так і палітычнага дамінавання адных нацый над другімі. Незалежна ад таго, ці з’яўляліся савецкія рэспублікі палітычнымі і эканамічнымі калоніямі Расіі, у культурным сэнсе яны, безумоўна, уяўлялі сабой ніжэйшыя, маргінальныя часткі імперскай культуры, чыя цэнтральная, вышэйшая частка стваралася ў Расіі, дакладней у Маскве, і грунтавалася на расійскай мове, гісторыі, нацыянальных сімвалах і міфах. Усім сваім яўным зместам і прыхаваным ідэалагічным пасланнем гэтая культура свядома праводзіла ці несвядома падтрымлівала каланіяльную палітыку імперскага цэнтру. Яна цалкам адпавядала агульнай мадэлі, апісанай даследчыкамі каланіялізму: “Культурныя феномены (творы мастацтва, культурныя інстытуцыі, працэсы ў культурным жыцці грамадства) могуць разглядацца як каланіяльныя, калі яны ўдзельнічаюць ва ўзмацненні ці развіцці імперскай магутнасці — праз змяншэнне прэстыжу, звужэнне сферы функцыянавання, абмежаванне праяваў альбо нават знішчэнне ўсяго таго, што з’яўляецца мясцовым, аўтахтонным. Адным словам, каланіяльнае — гэта тое, што ўсяляк падкрэслівае каштоўнасць, сусветнае значэнне, сучаснасць, неабходнасць і натуральнасць усяго, што належыць да метраполіі і да цэнтру”.
Мiнуўшчына Расеi i яе будучыня 80 за 24 часа
Расея для тых з нас, хто чакаў, што па каляпсе савецкага рэжыму гэтая краiна, хоць павольнай i рванай, але ўсё ж незваротнай хадой, ступiць на дарогу прыняцьця заходнiх вартасьцяў, сталася ў апошнiх гадох вялiкiм расчараваньнем. Праўда, мы ў нашых думках заклiньвалiся на кiрунку, якiм — хоць i з выкарыстаньнем розных мэтадаў — памкнулi прыбалтыйскiя дзяржавы, Чэхiя, Польшча й Вугоршчына, то бок краiны, што толькi нядаўна вызвалiлiся ад камунiзму. Адначасова мы не заўважалi вiдзежу, што бачыўся многiм расейцам, якiя, зрынуўшы камунiзм, спачатку былi ахопленыя энтузiязмам i лiчылi, што даволi абвесьцiць Расею дэмакратычнай i рынкава арыентаванай дзяржавай, i iх краiна ў кароткi час ператворыцца ў другiя Злучаныя Штаты.
Чым ёсьць чэхi? 44 за 24 часа
Чэхi — малы сярэднеэўрапейскi народ, якi насяляе адасоблены ад iншых, калiсьцi вельмi цяжкадаступны край (Чэхiя) i суседнюю, разьлеглую на шляхах зямлю (Марава). Былi i такiя часы, калi Эўропа зусiм цi амаль не цiкавiлася чэхамi, былi i iншыя, калi сьледам за драматычнымi калiзiямi пра чэхаў раптоўна ўзгадвалi, каб гэтак жа хутка забыцца на iх. Гэты амаль дзесяцiмiльённы народ гаворыць заходнеславянскай мовай, досыць цяжкой для навучаньня. Ён багата запазычыў з эўрапейскае спадчыны, але Эўропа вельмi мала ўзяла ад яго з-за моўнага бар’еру. Iмёны некаторых з чэхаў — палiтыкаў, музыкаў, спартоўцаў — набывалi розгалас час ад часу, зь лiтаратуры ж паўсюдна знанаю стала хiба што постаць „удалага ваякi Швэйка“. Па-за гэтым пра народ, якi пасьля першай сусьветнай вайны заняў зусiм не апошняе месца спамiж эўрапейскiх малых дзяржаваў, ведаюць у сьвеце няшмат, а ўсё, што зь iм зьвязанае, прызнаецца трывiяльным i нецiкавым, цi, прынамсi, падаецца гэткiм.
ДАЛЕЕ выбор читателей
ОБРАТНО В РУБРИКУ
LIBRARY.BY - это электронная онлайн библиотека. Мы собираем научные и литературные авторские произведения Загрузить свои работы
При использовании материалов библиотеки обязательно ставьте обратную активную гиперссылку на источник.
Добавить статью
Обнародовать свои произведения
Редактировать работы
Для действующих авторов
Зарегистрироваться
Доступ к модулю публикаций