Белорусская проза. Классические и современные произведения белорусских авторов. Книги, рассказы, воспоминания и пр.
Поезд “Чужа любов” 9 за 24 часа
Мой бацька любіць езьдзіць у грыбы. Даўнейшыя радзінныя грыбныя мясьціны ляжаць цяпер пад аховаю мірнага атаму, дык жа даводзіцца ўчашчаць туды, дзе народная пагудка малюе чыстыя ад радыяцыі акрасы. То й сядае бацька на дызэль і ад’яжджае ад Гомелю кілямэтраў за 20—30 у бок беларуска-ўкраінскае мяжы. Стары грыбнік, ён добра пачуваецца ў кожным лесе. Але аднойчы, захапіўшыся працэсам, троху забыўся й ладнага адышоўся ад чыгункі. Зразумеўшы, што час вяртацца на станцыю, ён хуценька зарыентаваўся й рушыў назад. Урэшце на нейкім міжлесьсі ён перайшоў па масточку цераз ярыну ці ручай і спаткаў іншага паляўнічага на грыбы, каторы спытаў пра посьпехі ды падаўся за ярыну. Бацька, ледзьве апынуўшыся ў хмызьняку, учуў за сьпінаю гудзьбу машыны й гучныя галасы. Ён выглянуў з-за кустоў і ўбачыў “газік” і людзей у форме каля таго мужыка. Толькі тады бацька й скеміў, што колькі гадзінаў блукаў па Ўкраіне, а гэты масточак — ня што-небудзь, а дзяржаўная мяжа...
Ліпеньскі прывід 16 за 24 часа
— Мабыць, давядзецца зьехаць з кватэры, — сказаў ён. — У мяне складанасьці з гаспадыняй.
Ён зьняў ёй са сьпіны доўгі, сьветлы волас — так спрытна, што гэта выглядала проста ветлівасьцю. А яшчэ ён умеў трымаць у раўнавазе піраміду з шклянкі, талеркі і нажоў. Ён выглядаў шляхетным і няшчасным, як засмучаны сокал. Ёй было цікава.
— Што за праблема? Амурная, грашовая ці ў хаце што?
— Не, нічога падобнага. Не грашовая, прынамсі.
Крок да Гаморы 15 за 24 часа
Апошнія госці адкланяліся. Засталася сядзець толькі дзяўчына ў чорным пуловеры і ў чырвонай спадніцы, яна не ўстала разам з усімі. Мабыць, перапіла, падумала Шарлота, вярнуўшыся ў пакой, хоча паталкаваць са мною сам–насам, можа, нешта расказаць, а я да смерці стамілася. Нерашуча пастаяўшы ў дзвярах, яна прычыніла іх, каб даць апошняму госцю яшчэ раз акінуць вокам пакой, прыняла з камоды попельніцу, з ускрайку якое звісала тонкая плевачка попелу. У пакоі параскіданыя крэслы, на падлозе скамячаныя сурвэткі, задушлівае паветра, занядбанне, спустошанасць як пасля нашэсця. Ёй зрабілася млосна. Яна ўсё яшчэ трымала нязгаслы недапалак, паспрабавала ўціснуць яго ў месіва канчароў і попелу. З попельніцы пацягнула смуродам. Яна зірнула на крэсла ў кутку, на звіслыя валасы, якія адлівалі чырванаватым бліскам, на чырвоную спадніцу, якая, як капа, цераз сцёгны дзяўчыны паўкругам ападала і прыкрывала сабою ногі, дыван і крэсла, дастаючы да самай падлогі. Нават больш, чым самую дзяўчыну, яна ўспрымала гэтыя бязгучныя чырвоныя тоны ў памяшканні: святло, якое праточвалася праз чырвоны абажур, утвараючы мігатлівы слуп пылу; штыкет чырвоных каранцоў кніг на паліцы за лямпай; дзікую кашлатую спадніцу і матавыя валасы. Усяго нейкае імгненне доўжылася так, як больш ніколі не будзе — адзін толькі раз свет быў чырвоны.
Тут была Ўкраіна 7 за 24 часа
…Туман клубіцца над хатай. Завіваецца перавясламі, цячэ праз дубовыя і асінавыя кароны, плыве над пясчанымі пагоркамі, расьцякаецца стужкамі, сьцірае межы, зьбірае раскіданае… Нічога ня бачаць у тумане памежнікі, нічога ня чуюць, як ні настаўляюць вушы ў сакрэтах. І вось ужо аб’яднаныя туманом, злучаюцца ў ім і мая Заказань, і Буг, а за Бугам, у Польшчы, Кастамалоты, і Акчын, і Кодынь, і далей — Берасьце, Кобрын, Луцк, і Белыя азёры, і даліны, і ў лугах каліны… Сярод белай імглы, сярод заказанскага лесу стаіць мая халодная хата, паруе чорная кава, крычыць на сасьне сава. Мне ня трэба намагацца зразумець дух гэтай зямлі. Я яго ведаю. Яе дух — мой дух. Але штогод яна ад мяне ўсё далейшая і далейшая. Не хачу яе губляць — а губляю. Штодня, штохвіліны губляю, адплывае мая зямля ад мяне разам з днямі, хвілінамі, і нічога тут ня зробіш.
Балотны чалавек 19 за 24 часа
Джулія парвала з Конарам пасярод багны.
Джулія моўчкі ўзгадвае: ня тое, каб пасярод, — не па калена ў гнілым лісьці й сумнеўнай рудой вадкасьці. Больш–менш на ўскрайку, так бы мовіць, у межах дасяжнасьці. Ну, калі ўжо дакладна, то ў гасьцініцы. Ці нават і не ў гасьцініцы, а ў пакоі ў пабе — што мелася ў наяўнасьці.
Дыялектыка Асьветніцтва. Элемэнты антысэмітызму 5 за 24 часа
Кніга найбуйнейшых нямецкіх філёзафаў XX стагодзьдзя Макса Горкгаймэра (1895-1973) і Тэадора Адорна (1903-1969) „Дыялектыка Асьветніцтва. Філязафічныя фрагмэнты“ адразу пасьля свайго выхаду сталася клясычным для эўрапейскага мысьленьня творам. На аснове філязафічнай крытыкі, разгляду фашызму і вынікаў шматгадовых эмпірычных дасьледаваньняў аўтараў у ЗША была разробленая тэорыя сучаснай масавай культуры. Увазе беларускіх чытачоў прапануецца апошні, пяты разьдзел кнігі. У Інтэрнэце цікаўныя знойдуць прадметны паказьнік да „Дыялектыкі...“ (Index zur »Dialektik der Aufklarung«), складзены нямецкім энтузіястам Карстэнам Алефэльдам.
Shevchenko is OK 620 за 24 часа
Агіяграфія Тараса Шаўчэнкі для бальшыні ўкраінцаў пачынаецца з ягонага дзіцячага падарожжа на канец свету. На гэтым выпадку найчасцей спыняюцца настаўнікі ўжо ў пачатковых класах агульнаадукацыйных школ: шасцігадовы хлопчык аднаго летняга дня, нікому нічога не паведаміўшы, вырушвае з дому насустрач гарызонту — туды, дзе, як яму здаецца, неба сыходзіцца з зямлёю і свет заканчваецца.
Аповед № 3 15 за 24 часа
Той сьпеў учора быў проста фантастычным. Сьпявала дзяўчына, па–італьянску. Уявіце, вёсачка на горах, за ёю бор, разлог прыбускiх лугоў перад вачыма, пара каранастых дубоў, векавыя лiпы й грушы на старых межах, далiна тэрасамi спускаецца да ракi, перагароджаная палосамі дроту на дзяржаўнай гранiцы, карацей, найдальшы куток славянскай Эўропы, вечаровая ціша, i — голас дзявочы, кіпучы Расіні. Было ў гэтым нешта дзёрзкае, тэатральнае, скандальнае.
Турэмны дзёньнiк: ад Усьпеньня да Калядаў 13 за 24 часа
Славамiр Адамовiч (нар. 1962) — паэт-„правакатар", стваральнiк арганiзацыi „Правы Рэванш". Першы палiтычны вязень рэжыму Лукашэнкi. 10 месяцаў (4.04.96-7.02.97) правёў у турме за верш „Забi прэзыдэнта". У большасьцi сваiх твораў Адамовiч выступае як тонкi лiрык i мэтафарыст, асноўныя тэмы вершаў — каханьне, вайна, Бацькаўшчына; характар паэзii экспрэсiўны, напорысты i адначасова прадметны, рэалiстычны; проза лiрычная, часта правакацыйная. У 1997 годзе на мiтынгу ў абарону свабоды слова ў знак пратэсту супраць палiтыкi ўладаў публiчна зашыў сабе рот. Апошняя кнiга Славамiра Адамовiча „Плавiльшчыкi расы" выйшла ў сэрыi „Вострая брама" выдавецтва „Наша Нiва" (1999). Тут мы падаем урывак зь ягонага турэмнага дзёньнiка, якi мае выйсьцi асобнай кнiгай.
У рубрыцы „Хронiка" зьмяшчаюцца ўспамiны i дзёньнiкi вязьняў сумленьня. У папярэднiх нумарах у гэтай рубрыцы выступалi Павал Севярынец, Андрэй Мельнiкаў, Уладзімер Плешчанка, Эва Кантуркава, Зьмiцер Гарбуноў. Да наступнага нумару рыхтуем да публiкацыi згадкi Аляксея Шыдлоўскага пра ягонае паўтарагадовае зьняволеньне.
Ступень Свабоды 6 за 24 часа
Вы пытаеце, дзе мяжа паміж чорным і белым? Дзе тая мяжа?! Не, вы мяне ні пра што не пытаеце. Гэта я, звар’яцелы пісака, няўмела намагаюся скласці будыніну з фанабэрыстых постацяў і цьмяных меркаванняў. Падмурак будынку — вера адных і нявер’е іншых, а камянямі, так, акурат крывымі, вуглаватымі каменьчыкамі з’яўляюцца ўсё тыя ж супрацьлегласці. Яны не існуюць адзін без аднаго, складваюцца парамі і падпіраюцца трэцім, чацвёртым, пятым. Што значыць дабрабыт без ліха альбо баязлівасць без смеласці, нянавісць без любасці і іншае, і іншае?.. І ладзіцца будынак, імя якому — рэчаіснасць, і разбураецца ён кожны раз, бо адзін з ніжніх камянёў быў падабраны няўдала ці няправільна састыкаваны з паплечнікам... Як развальваўся ён безліч разоў за гісторыю чалавецтва. Але ўсё ж — вось вам аповед, у якім, па меншай меры, палова праўды, калі ўжо надумаліся мне давярацца.
Добавить статью
Обнародовать свои произведения
Редактировать работы
Для действующих авторов
Зарегистрироваться
Доступ к модулю публикаций