Белорусская проза. Классические и современные произведения белорусских авторов. Книги, рассказы, воспоминания и пр.
Энцыкляпэдыя мёртвых 4 за 24 часа
Летась, як Вы ведаеце, я была ў Швэцыі на запросіны Інстытуту тэатральных досьледаў. Маёй правадніцай і апякункай была спадарыня Ёхансан, Крыстына Ёхансан. Я прагледзела пяць ці шэсьць спэктакляў; у зьвязку з гэтым варта перадусім узгадаць пра посьпех, які мела п’еса “Ў чаканьні Гадо”, пастаўленая для вязьняў. Вярнуўшыся дадому празь дзесяць дзён, я й надалей жыла ў тым далёкім сьвеце, як у сьне.
Сутоньне ідалаў. Успамiны пра былую Югаславiю 6 за 24 часа
Усе прыкметы часу сьведчаць, што клiч „няхай жыве разнастайнасьць“ зрабiўся дэвiзам гэтага канца тысячагодзьдзя.
На глянцавых старонках модных часопiсаў i на рагах бэрлiнскiх, нью-ёркскiх i парыскiх вулiц можна ўбачыць сьляды гэтага „трыюмфу разнастайнасьцi“: сары прыйшло на зьмену дзелавому касьцюму, а заношаныя анучы гiпi — элегантнаму крою alta moda di Versace. Трыюмф разнастайнасьцi праяўляецца на старонках ранiшнiх газэт, што змагаюцца за нашу ўвагу пры дапамозе тэлевiзiйна прыгожых, усыпляльных вобразаў далёкiх краiн i экзатычных iншаземцаў, якiя намагаюцца адцягнуць нас ад таго, што Гегель называў „ранiшняй малiтвай буржуазii“.
Юры Шавялёў як дасьледчык украінска-беларускіх стасункаў 4 за 24 часа
Ганаровы прафэсар Калюмбійскага ўнівэрсітэту ў Нью-Ёрку, Юры Ўладзімеравіч Шавялёў (Юры Шэрах) — постаць, добра вядомая як ва Ўкраіне, так і за яе межамі. Славіст з сусьветным імем, аўтар шматлікіх працаў па мовазнаўстве, гісторыі літаратуры, літаратурнай крытыцы, тэатра- і мастацтвазнаўстве, Ю. Шавялёў прысьвяціў нямала дасьледаваньняў або асобных разьдзелаў у шырэйшых аглядах пытаньням этна- і мовагенэзу беларусаў, гісторыі ўкраінска-беларускіх стасункаў ад перадгістарычнае пары да найноўшых часоў. Варта адзначыць, што ў кола яго зацікаўленьняў патраплялі ня толькі тэарэтычныя праблемы паходжаньня беларускага этнасу ды гісторыі беларускае мовы ў кантэксьце фармаваньня ўсходнеславянскіх моваў, але й здабыткі беларускіх навукоўцаў, што працавалі ў адпаведных галінах і спрыялі паглыбленьню разнастайных, перадусім інтэлектуальных, стасункаў украінцаў з беларусамі.
Томас Вэнцлава — чалавек зь іншага боку 6 за 24 часа
“Дуброўнік? Прага? Кракаў? Можа, Сэйны”, — пытаўся ўголас сам у сябе былы дысыдэнт, эмігрант і бадзяга, намагаючыся на мапе сваіх духовых вандраваньняў вызначыць месца жыцьцёвага гнездаваньня. — “Хіба што Кракаў... Хоць і іншыя ня горшыя... Хаця, у прынцыпе, ня надта... Ня горшыя, а нават крыху лепшыя... Гэта значыць, крыху, і нават ня толькі крыху... Амаль напэўна... Уласна, гэта нармальна...” Ён гаварыў па-віленску, на мове, якая з адной ёй уласьцівай чуласьцяй патрапіла прытупіць вастрыё найлепшых аргумэнтаў, ён рупіўся пра сьціпласьць, пакідаў месца для іншага, зьдзекаваўся з пэўнасьці, якая раней ці пазьней мусіла стаць сьмехатой. Мы сядзелі ў па-амэрыканску вялізнай гасьцінай зь відам на разьлеглы кампус Ельскага ўнівэрсытэту, у будынку, уваход у які ахоўваў бездакорна апрануты і шматслоўна ветлівы чарнаскуры парт’е.
Анты-Гогаль 4 за 24 часа
Рэдкі птах далятае да сярэдзіны Дняпра. А зьнізу ўсплывае субмарына “Тарас Бульба”, дарожныя паказальнікі пішуць пра стэп Украіны. “Тарас Бульба” пускае тарпэду з какаінам у дупу птаху, тымчасам як з шынэля выходзіць літаратура краіны, пазначанай на крылах птаха нацыянальнымі апазнавальнымі знакамі, птахам узброенае войска, уніформу якога згубіў Гогаль, і вось цяпер зь яе выходзіць літаратура. Пралятаючы над зонай, баявы птах губляе тарпэду, зэкі кайфуюць, нацыянальная крыза паглыбляецца, нехта атрымлівае па карку за згублены шынэлак, Гогаль круціцца ў труне, а між тым з шынэля выходзіць літаратура, а п’яны Дастаеўскі, прайграўшыся ўшчэнт, кажа, што няма збавеньня апроч пекнаты, пекната спасёт мірвам, шалом, то бок пекната збавіць шалом, а шалом выратуе на будоўлі, калі на галаву лясьнецца цагліна, падчас будаўніцтва дзяржавы такое здараецца часта, асабліва з тымі, хто да таго будаўніцтва ні пры чым, а тым часам з шынэля выходзіць літаратура, і ўсе посткамуністычныя клясэры зьнікаюць, як субмарына “Тарас Бульба” ў блаславёных стэпах, дзе рэдкі птах і дробны заяц якраз да сярэдзіны Дняпра і ні паўфуту ні туды ні сюды.
Правільны выбар 4 за 24 часа
Калі ў школе празвінеў званок, у клас, як бы не спяшаючыся, увайшла настаўніца Кацярына Мацвееўна. Вопытны педагог, яна аддала школе ўжо амаль дваццаць год свайго жыцця.
„Так, каго сёння няма“, — Кацярына Мацвееўна прывычна ахінула позіркам вучняў. Не хапала двух чалавек.
„Дзе Утачкін і Пракоп’ева?“ — твар настаўніцы раптам спахмурнеў, паміж вачэй пралягла вялікая маршчына.
„Утачкін учора на веліку катаўся і недзе там за плотам паваліўся“, — хорам адказалі школьнікі.
Апавяданьні 6 за 24 часа
Была серада, вечар. Па тэлевізары не паказвалі нічога цікавага.
Тэду было 56, ягонай жонцы Марджы — 50. Яны пражылі разам 20 год, і ў іх не было дзяцей. Тэд выключыў сьвятло. Яны ляжалі ў цемры.
“Ну што, — сказала Марджы, — хіба ты не пацалуеш мяне перад сном?”
Тэд уздыхнуў, павярнуўся да яе і лёгенька пацалаваў.
“І гэта па–твойму пацалунак?”
Тэд не адказаў.
“Тая жанчына ў тэлепраграме выглядала рыхтык як Лілі, так?”
“Ня ведаю”.
Грамадзянін Крынак 6 за 24 часа
З Сакратам мы знаёмыя, вiдаць, ужо больш за 25 год. Наведаў ён калiсьцi маю менскую кватэру, а я пасядзеў за чаркай у яго ў Беластоку. Было й лiставаньне, i абмен кнiжкамi... Даўнавата гэта ўсё... Але вось у Крынках, гэтай сакратаўскай Ёкнапатофе, давялося пабываць зусiм нядаўна. Пачуцьцё, што Сакрат — гэта своеасаблiвы Фолкнэр Крэсаў, жыло ўва мне, але ўзмацнiлася тут, у Польшчы, падчас майго ўжо больш як трохгадовага тутэйшага побыту. Тры гады жыву ў Варшаве i вось толькi пад канец мiнулага верасьня выбраўся ў Крынкi. Я даўно прагнуў гэтага падарожжа. I пабачыў i адчуў тое, што i хацеў, i спадзяваўся пабачыць i адчуць.
Апавяданьні 4 за 24 часа
Пад адчувальным уплывам Чэстэртана (які прыдумваў і багата аздабляў элегантныя таямніцы) і прыдворнага дарадцы Ляйбніца (які вынайшаў прадвызначаную гармонію) я прыдумаў гэты сюжэт, які, магчыма, потым разгарну, але які ўжо ў цяперашнім выглядзе апраўдвае вечары, змарнаваныя на думаньне. Бракуе дэталяў, правак, удакладненьняў; ёсьць моманты ў гэтай гісторыі, якія я дасюль ня высьветліў; сёньня, 3 студзеня 1944 году, яна бачыцца мне гэтак.
ПАРТНЁРЫ БИБЛИОТЕКИ рекомендуем!
ОБРАТНО В РУБРИКУ?
LIBRARY.BY - это электронная онлайн библиотека. Мы собираем научные и литературные авторские произведения Загрузить свои работы
При использовании материалов библиотеки обязательно ставьте обратную активную гиперссылку на источник.
Добавить статью
Обнародовать свои произведения
Редактировать работы
Для действующих авторов
Зарегистрироваться
Доступ к модулю публикаций