КРИТИКА БЕЛОРУССКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ (последнее)
ЗАВОССЕ - РАДЗІМА АДАМА МІЦКЕВІЧА
Критика на произведения белорусской литературы. Сочинения, эссе, заметки.
У 1798 годзе, напярэдадні нараджэння Адама - будучага паэта - фальварак Завоссе знаходзіўся ва ўласнасці братоў яго бацькі. Да Міцкевічаў Завоссе трапіла ад Яновічаў пасля судовага працэсу 1784-1785 гг. Справа пачалася з-за нявыплаты Яновічамі 200 злотых, пазычаных у Юзэфа Міцкевіча. Уладальнікам Завосся па суду атрымаўся Базыль Міцкевіч. У лістападзе 1798 г. Базыль Міцкевіч памірае і Феліцыян, пляменнік Мікалая Міцкевіча (бацькі Адама), запрашае дзядзьку Мікалая з сям'ёй пераехаць у Завоссе, каб заняцца гаспадаркай. Бацькі паэта, Мікалай і Барбара Міцкевічы, паходзілі з дробнай літоўскай шляхты. Ні бацька, ні дзед, ні прадзед Адама сваёй зямлі не мелі. Яны былі арандатарамі. Маці - Барбара Маеўская - родам з вёскі Чамброва, дачка эканома. Мікалай Міцкевіч спачатку працаваў каморнікам, а пасля - адвакатам у Навагрудку. Доўга Міцкевічы ў Завоссі не жылі. Менавіта адвакацкая практыка гаспадара вымусіла сям'ю Міцкевічаў у 1801 годзе пераехаць у Навагрудак. Невялікі панскі двор, які існаваў тут да Першай Сусветнай вайны нельга аднесці да манументальных архітэктурных твораў. Гэта была звычайная дробнапамесная сядзіба з традыцыйным наборам драўляных, абкружаных жардзінным плотам пабудоў: дом гаспадароў, свіран, лямус. Дом уладальнікаў уяўляў сабой працяглы па фронту неашаляваны зруб, пакрыты вальмавым саламяным дахам і двухслуповым ганкам. Лямус - традыцыйная сялянская гаспадарчая пабудова ў выглядзе звычайнага двух'яруснага зруба таксама з вальмавым дахам. Тут захоўвалі гаспадарчыя прылады, збожжа, харчовыя прыпасы. Другі ярус нярэдка служыў летнім мезанінам.Пасля Міцкевічаў уладальнікамі Завосся сталі Стыпулкоўскія, якія жылі тут да 1831 года - да таго часу, пакуль фальварак не быў канфіскаваны за ўдзел іх сына Люцыяна ў Лістападаўскім паўстанні. На пачатку 1854 года маёнтак Завоссе быў далучаны да суседняга, больш значнага маёнтка Каўляніца і займеў статус дзяржаўнай вёскі. Пасля 1880 г. на месцы Міцкевічаўскай сядзібы застаўся толькі некрануты часам лямус, які раней падчас вакацый служыў за кватэру Адаму і яго брату і вобраз якога прадставіў аловак Напалеона Орды. Затым быў разбураны і ён, а пасля першай Сусветнай вайны тут не засталося ніякіх слядоў жыцця… Да 200-годдзя Міцкевіча на зямлі, што яго ўскалыхала, была поўнасцю адноўлена сядзіба, якая з'яўляецца амаль дакладнай копіяй той, дзе некалі на вігілію (калядную ноч 1798 года) нарадзіўся вялікі пясняр беларускай зямлі. Сёння фальварак Завоссе - літаратурна-мастацкі вобраз, створаны аўтарамі экспазіцыі на падставе паэтычных ілюстрацый, якія намаляваў Адам Міцкевіч у неўміручай паэме "Пан Тадэвуш". Адсюль - і ўмоўная назва ўсёй музейнай экспазіцыі - "Вяртанне пана Тадэвуша".
Опубликовано 17 февраля 2003 года
Новые статьи на library.by:
КРИТИКА БЕЛОРУССКОЙ ЛИТЕРАТУРЫ:
Комментируем публикацию: ЗАВОССЕ - РАДЗІМА АДАМА МІЦКЕВІЧА
подняться наверх ↑
ССЫЛКИ ДЛЯ СПИСКА ЛИТЕРАТУРЫ
Стандарт используется в белорусских учебных заведениях различного типа.
Для образовательных и научно-исследовательских учреждений РФ
Прямой URL на данную страницу для блога или сайта
Полностью готовые для научного цитирования ссылки. Вставьте их в статью, исследование, реферат, курсой или дипломный проект, чтобы сослаться на данную публикацию №1045507317 в базе LIBRARY.BY.
подняться наверх ↑
ПАРТНЁРЫ БИБЛИОТЕКИ рекомендуем!
подняться наверх ↑
ОБРАТНО В РУБРИКУ?
Уважаемый читатель! Подписывайтесь на LIBRARY.BY в VKновости, VKтрансляция и Одноклассниках, чтобы быстро узнавать о событиях онлайн библиотеки.
Добавить статью
Обнародовать свои произведения
Редактировать работы
Для действующих авторов
Зарегистрироваться
Доступ к модулю публикаций