БЕЛАРУСЬ (последнее)
Будны Беняш
Актуальные публикации по истории и культуре Беларуси.
Будны Беняш, пісьменнік, перакладчык i каментатар твораў антычных аўтараў канца 16—пач. 17 ст. Нарадзіўся, відаць, у мяст. Лоск або паблізу яго. У 1588 запісаўсяўКаралявецкіун-тяк«Беньямін Будны, літоўскі шляхціц». Жыў пры двары бел. магнатаў — новагародскага ваяводы Ф.І.Тышкевіча i яго пляменніка А.Храптовіча. 31594 служыўаканомам у М.К.Радзі-віла Сіроткі. Адначасова займаўся пісьменніцкай i перакладчыцкай дзей-насцю. У1599 у Вільні ў друкарні Я.Кар-цана выйшла фундаментальная праца Б. «Кароткія i ясныя аповесці, якія па-грэчаску называюцца «Апафегматы» — філасофска-этычныя сентэнцыі з нагоды вучэння або жыцця антычных філосафаў, палітыкаў, мудрых мужчын i жанчын з твораў Дыягена Лаэрцкага, Плутарха, Цыцэрона i інш. У17 ст. яна вытрымала 11 выданняў (любчанскае выданне 1614 было значна пашырана за кошт дадат-ковых філас. матэрыялаў), у 1711 na загадзе Пятра I перакладзена на рус. мову і надрукавана ў Маскве. Пераклаў на польск. мову трактаты Цыцэрона «Пра старасць»і напісаўдаягопрадмову(1595, 2 выд. 1603) i «Пра дружбу» (1603, 2 выд. 1606). Характар пісьменніцкай дзейнасці Б., яго творы сведчаць пра секулярызацыю грамадскага жыцця i культуры Беларусі канца 16—пач. 17 ст., усё большую цікавасць да свецкай думкі, антычнай філасофіі. Асаблівасць яго інтэрпрэтацыі — тэндэнцыя да хрысціяні-зацыі антычнай этыкі, збліжэння яе з евангельскім маральным вучэннем. На падставе сінтэзу духоўных каштоўнасцей антычнасці i хрысціянства Б. спрабаваў выпрацаваць агульначалавечыя прынцы-пы i нормы маралі, карысныя для ўсіх эпох; прыйшоў да высновы, што, каб весці дабрачыннаежыццё, неабавязкова быць хрысціянінам, але ж неабходна «валодаць светам натуральнага розуму»; лічыў, што чалавек павінен жыць у адпаведнасці са сваёй прыродай — разумна i маральна. Розум павінен спалучацца з ведамі. Менавіта філасофія ўзнімае чалавека да ўзроўню маральнай дасканаласці, вучыць правільна паводзіць сябе ў жыцці. У адпаведнасці з хрысціянскай i стаічнай этыкай ён лічыў, што чалавек павінен задавальняцца тым, што ён мае, ведаць меруў карыстанні матэрыяльнымі каш-тоўнасцямі. У вершы «На герб паноў Храптовічаў»сярод найб. важныхдабра-чыннасцей Б. называў мужнасць, муд-расць, годнасць, чалавечнасць, шчод-расць,саслоўны гонар,знатнасць. Мараль-нымі заганамі лічыў непамяркоўнасць, несправядлівасць, баязлівасць, марна-траўава, сквапнасць, падлізванне i інш. Зрабіў спробу асэнсаваць грамадскі інстытут мецэнацтва. Ён пісаў, што быць апекуном вучоныхі пісьменнікаў—вялікі гонар, i толькі дабрачынны, адукаваны чалавек, які любіць сваю Бацькаўшчыну, можа заслужыцьтакі гонар. У сваю чаргу пісьменнікі, мастакі, вучоныя, якія прысвячаюць мецэнатам свае творы, робяць ix імёны бессмяротнымі.
Спіс выкарыстанай літаратуры:
Энцыклапедыя Вялікае Княства Літоўскае - Том 1, 2007 г.
Спіс выкарыстанай літаратуры:
Энцыклапедыя Вялікае Княства Літоўскае - Том 1, 2007 г.
Опубликовано 12 декабря 2010 года
Новые статьи на library.by:
БЕЛАРУСЬ:
Комментируем публикацию: Будны Беняш
подняться наверх ↑
ССЫЛКИ ДЛЯ СПИСКА ЛИТЕРАТУРЫ
Стандарт используется в белорусских учебных заведениях различного типа.
Для образовательных и научно-исследовательских учреждений РФ
Прямой URL на данную страницу для блога или сайта
Предполагаемый источник
Полностью готовые для научного цитирования ссылки. Вставьте их в статью, исследование, реферат, курсой или дипломный проект, чтобы сослаться на данную публикацию №1292152656 в базе LIBRARY.BY.
подняться наверх ↑
ПАРТНЁРЫ БИБЛИОТЕКИ рекомендуем!
подняться наверх ↑
ОБРАТНО В РУБРИКУ?
Уважаемый читатель! Подписывайтесь на LIBRARY.BY в VKновости, VKтрансляция и Одноклассниках, чтобы быстро узнавать о событиях онлайн библиотеки.
Добавить статью
Обнародовать свои произведения
Редактировать работы
Для действующих авторов
Зарегистрироваться
Доступ к модулю публикаций