Падручнікі пра беларускую гісторыю, выдадзеныя за межамі СССР

Актуальные публикации по истории и культуре Беларуси.

NEW БЕЛАРУСЬ


БЕЛАРУСЬ: новые материалы (2024)

Меню для авторов

БЕЛАРУСЬ: экспорт материалов
Скачать бесплатно! Научная работа на тему Падручнікі пра беларускую гісторыю, выдадзеныя за межамі СССР. Аудитория: ученые, педагоги, деятели науки, работники образования, студенты (18-50). Minsk, Belarus. Research paper. Agreement.

Полезные ссылки

BIBLIOTEKA.BY Беларусь - аэрофотосъемка HIT.BY! Звёздная жизнь


Автор(ы):
Публикатор:

Опубликовано в библиотеке: 2010-11-25

Спецыфіка гістарыяграфіі Заходняй Украіны (тэрыторыя якой толькі ў 1939 г. была далучаная да СССР) і дыяспарнай гістарыяграфіі (асабліва 1939—50-х г.) выяўлялася ва ўзмоцненай увазе да дзяржаўніцкіх аспектаў украінскай гісторыі, украінска -расійскіх дачыненняў, найноўшай гісторыі, бо вельмі адчувальным быў yплыў украінскай рэвалюцыі 1917—1921 г. і няўдалай спробы стварэння незалежнай дзяржавы. Гісторыя ВКЛ амаль не даследавалася, таму канцэптуальна -мэтадалагі чных навацыяў у высвятленні дадзенага пытання фактычна не было. Дзмітро Дарашэнка, прапануючы ў сваім «Нариси Історіі Украіни» (Варшава, 1932) досыць грунтоўны аналіз ладу ВКЛ, у пытанні пра яго этнічную характарыстыку ўслед Грушэўскаму даводзіць, што «галоўнай сілай, якая абумовіла рост і ўзмацненне гэтай дзяржавы, быў элемент рускі, то бок украінскі і беларускі ».

У 1935 г. у Львове была выдадзеная папулярная «Велика історія Украіни» Міколы Галубца, якая ідэнтыфікавала ВКЛ як «літоўска-ўкраінскую дзяржаўнасць» 10. Галоўнай прычынай таго, што М.Галубец, як і М.Аракс, поўнасцю ігнаруе беларускі элемент ВКЛ, сталася, відаць, нежаданне «ўскладняць» тэкст, прызначаны для шырокага чытацкага кола. Такім чынам, папулярызацыя гісторыі ператваралася ў прымітывізацыю.

Украінска -беларускі характар «рускага» элементу ВКЛ адзначалі «Історія Украіни» Івана Крыпякевіча (1938) і «Історія Украіни» Наталлі Палонскай -Васiлeнка (1972)11, аднак адмыслова ўвага на гэтай праблеме не засяроджвалася. Нічога новага ў дачыненні да гэтага пытання не сказаў і Орэст Субтэльны ў сваёй англамоўнай сінтэтычнай працы (1988).

У прынцыпе, для падручнікаў, выдадзеных за мяжой, сталася характэрнай тэза пра «ўкраінска -беларускія» ўплывы ў ВКЛ, хоць часам і заўважаецца асцярожнае атаясамліванне «рускага» з «украінскім» і поўнае ігнараванне беларускага элементу. Праілюстраваць згаданую з'яву можа сцвярджэнне з нарыса Аркадзя Жукоўскага: «Руская мова зрабілася дзяржаўнай (у ВКЛ. — А.П.) мовай, украінская асвета, культура, права вольна развіваліся і панавалі ў Літоўскай дзяржаве».

З украінскай пераклаў Андрэй Скурко

ЗНОСКІ:


1 Грушевський М.С. Звичайна схема «русскої» історії й справа раціонального укладу історії східнього слов’янства // Політологія. Кінець XIX — перша половіна ст. Хрестоматія. Львів, 1996. С.172.
2 Тамсама. С.170.
3 Грушевський М.С. Історія України–Русі. Київ, 1993. Т. IV. С.96.
4 Тамсама. С.98.
5 Єфіменко А.Я. Історія українського народа. Київ, 1990. С.112.
6 Тамсама. С.98.
7 Тамсама. С.6.
8 Аракс М. Історія України–Русі. Київ, 1993. С.111.
9 Дорошенко Д. Нарис історії України. Київ, 1992. Т.1. С.113.
10 Голубець М. Веліка історія України. Київ, 1993. Т. 1. С.306.
11 Крип’якевич І.П. Історія України. Львів, 1990. С.113; Палонська–Василенко Н. Історія України. Київ, 1992. Т.1. С.325, 333.
12 Субтельний О. Україна. Історія. Київ, 1992. С.72.
13 Жуковський А., Субтельний О. Нарис історії України. Львів, 1993. С.33.
14 История Украинской ССР. Київ, 1982. Т.2. С.38.
15 Тамсама.
16 Сарбей В.Г., Сергієнко В.Я., Смолій В.А. Історія Української РСР. Навчальний посібник для 8—9 класів. Київ, 1990. С.63.
17 Сергієнко Г.Я., Смолій В.А. Історія України. Навчальний посібник для 7—8 класів середньої школи. Київ, 1993. С.98.
18 Тамсама. С.37.
19 Рибалка І.К. Історія України. Харків, 1995. Ч.1. С.98.; Борисенко В.Я. Курс української історії. Київ, 1998. С.93.
20 Історія України. Курс лекцій / Керівник авторського колективу: Л.Г.Мельнік. Київ, 1991. С. 80.
21 Швидько Г.К. Історія України (XIV—XVIII ст.). Пробний підручник для 8 класу середньої школи. Київ, 1996. С.11.
22 Етнографія України / під редакцієй С.А.Макарчука. Львів, 1994. С.49.
23 Тамсама. С.50.
24 Історія України. Нове бачення / під загальной редакцієй В.А.Смолія. Київ, 1995. Т.1. С.113.
25 Тамсама. С.115.
26 Ісаєвич Я.Д. Україна давня і нова. Львів, 1996. С.201—202.
27 Тамсама. С.43.
28 Ісаєвіч Я.Д. Мовний код культури // Дніпропетровській історіко–археографічний збірник. Дніпропетровськ, 1997. Вып.1. С.293.
29 Яковенко Н. Нарис історії України (від найдавніших часів до кінця XVIII ст.). Київ, 1997. С.90.
30 Гл.: Лашкевіч Г. Беларусь і беларусы ў польскіх падручніках па гісторыі // БГА. 1997. Снежань. Т.4. Сш.1—2. С.163.

Новые статьи на library.by:
БЕЛАРУСЬ:
Комментируем публикацию: Падручнікі пра беларускую гісторыю, выдадзеныя за межамі СССР

© Андрэй Партноў ()

Искать похожие?

LIBRARY.BY+ЛибмонстрЯндексGoogle
подняться наверх ↑

ПАРТНЁРЫ БИБЛИОТЕКИ рекомендуем!

подняться наверх ↑

ОБРАТНО В РУБРИКУ?

БЕЛАРУСЬ НА LIBRARY.BY

Уважаемый читатель! Подписывайтесь на LIBRARY.BY в VKновости, VKтрансляция и Одноклассниках, чтобы быстро узнавать о событиях онлайн библиотеки.