БЕЛАРУСЬ (последнее)
ПОЛАЦКАЯ ЗЯМЛЯ ПАСЛЯ ПРАЎЛЕННЯ УСЯСЛАВА
Актуальные публикации по истории и культуре Беларуси.
Пасля смерці чарадзея-князя залежныя ад Полацку гарады вялі няспыннае змаганне з галоўным горадам, а таксама і між сабою. На чале варожых гарадоў становяцца асобныя князі Рагваложага роду і вядуць змаганне як адзін з другім, так і ўсе разам з старэйшым полацкім князем. Адначасова з гэтай барацьбой меў месца працяг змагання Полацкай зямлі з Кіевам. І зноў Уладзімір Манамах зрабіў некалькі паходаў на Полацкую зямлю. Ён зруйнаваў Менск, Друцк, Оршу і Капыль.
У 1127 годзе кіеўскія князі зрабілі хаўрусны паход і зруйнавалі такія гарады, як Полацк, Лагойск і Ізяслаў. Урэшце кіеўскі князь Мсціслаў у 1129 годзе выгнаў з Полацку і іншых гарадоў Ізяславічаў і іх падручных князёў, а на іх месца пасадзіў сваіх сыноў і родзічаў. Гарады і вёскі пусцелі; палі, кінутыя працоўнаю рукою, зарасталі лясамі; прыгнечаныя і аграбленыя насельнікі забіраліся ў няволю. Нявольнічы гандаль пашырыўся.
У 1132 годзе, як кажа летапіс, разгарэлася народная помста. Паднялося паўстанне, якое ахапіла вялікія народныя масы. Народ выгнаў прышлых князёў і іх мясцовых прыхільнікаў. Выкліканыя народным рухам і вечам, вярнуліся Ізяславічы на Полацкую Русь. У 1132-1180 гг. зноў кіравалі Полацкай зямлёй Рагвалодавы ўнукі, сярод якіх трэба адзначыць унука Усяслава Васілька Рагвалодавіча і яго сына – Усяслава Васількавіча. Прыпыніліся паходы з Кіеўшчыны, таму што ўсе яе сілы былі сканцэнтраваны на поўдні. Шмат хто з насельніцтва Кіеўскай зямлі бег на поўнач з-за неспакойнай сітуацыі ў краі. А тым часам расла і ўзмацнялася Растова-Суздальская тэрыторыя Русі, якая дагэтуль не мела вялікага значэння. Усе сілы гэтай тэрыторыі ідуць на яе развіццё, і ёй зараз не да Полаччыны. Усё гэта давала магчымасць спакойна існаваць і адпачываць ад таго цяжкага жыцця, якое выпала на долю Полацкага княства ў першай трэці XII стагоддзя.
Пасля смерці Усяслава Васількавіча (які быў вельмі паважаны насельніцтвам за розум, справядлівасць і дабрату) ў 1180 годзе, веча, перакананае ў тым, што другога такога князя немагчыма знайсці, ухваліла ў Полацку рэспубліку. Замест князя абралі 30 старшын, якія і кіравалі рэспублікай да 1190 году.
Аднак немагчыма згадзіцца з тым, што рэспубліка ў Полацку ўтварылася толькі з-за таго, што веча не знайшло дастойнага кандыдата на месца князя. Трэба, такім чынам, шукаць больш грунтоўныя прычыны для такой падзеі, як змена формы кіравання. Цалкам верагодна, што, скарыстаўшы смерць князя-абаронцы інтарэсаў простых людзей, багацейшыя баяры павярнулі веча ў свой бок, скасавалі княжацкую ўладу і захапілі ў свае рукі палітычную ўладу, паклаўшы пачатак арыстакратычнай рэспублікі. Народ не быў задаволены такой рэспублікай, бо яна не давала яму месца ў справах гаспадарства. Заможныя арыстократы, злучыўшы з эканамічнай уладай уладу палітычную і не маючы пагрозы сабе з боку князя, рабілі, што хацелі, а хацелі, што было карысна ім. Абурэнне народу ў 1190 годзе скасавала гэтую рэспубліку, якая праіснавала толькі 9 год.
ЛІТАРАТУРА
Ігнатоўскі У.М. Кароткі нарыс гісторыі Беларусі. -Мн, Беларусь, 1992 г.
Абецэдарская А.Л., Брыгадзін П.І., Жылуновіч Л.А. Гісторыя Беларусі. Пад рэд. Каханоўскага А.Г. -- Мн, Экаперспектыва, 1996 г.
Касцюк М.П., Ісаенка І.Ф., Штыхаў Г.В. Нарысы гісторыі Беларусі. -- Мн, Беларусь, 1994 г.
У 1127 годзе кіеўскія князі зрабілі хаўрусны паход і зруйнавалі такія гарады, як Полацк, Лагойск і Ізяслаў. Урэшце кіеўскі князь Мсціслаў у 1129 годзе выгнаў з Полацку і іншых гарадоў Ізяславічаў і іх падручных князёў, а на іх месца пасадзіў сваіх сыноў і родзічаў. Гарады і вёскі пусцелі; палі, кінутыя працоўнаю рукою, зарасталі лясамі; прыгнечаныя і аграбленыя насельнікі забіраліся ў няволю. Нявольнічы гандаль пашырыўся.
У 1132 годзе, як кажа летапіс, разгарэлася народная помста. Паднялося паўстанне, якое ахапіла вялікія народныя масы. Народ выгнаў прышлых князёў і іх мясцовых прыхільнікаў. Выкліканыя народным рухам і вечам, вярнуліся Ізяславічы на Полацкую Русь. У 1132-1180 гг. зноў кіравалі Полацкай зямлёй Рагвалодавы ўнукі, сярод якіх трэба адзначыць унука Усяслава Васілька Рагвалодавіча і яго сына – Усяслава Васількавіча. Прыпыніліся паходы з Кіеўшчыны, таму што ўсе яе сілы былі сканцэнтраваны на поўдні. Шмат хто з насельніцтва Кіеўскай зямлі бег на поўнач з-за неспакойнай сітуацыі ў краі. А тым часам расла і ўзмацнялася Растова-Суздальская тэрыторыя Русі, якая дагэтуль не мела вялікага значэння. Усе сілы гэтай тэрыторыі ідуць на яе развіццё, і ёй зараз не да Полаччыны. Усё гэта давала магчымасць спакойна існаваць і адпачываць ад таго цяжкага жыцця, якое выпала на долю Полацкага княства ў першай трэці XII стагоддзя.
Пасля смерці Усяслава Васількавіча (які быў вельмі паважаны насельніцтвам за розум, справядлівасць і дабрату) ў 1180 годзе, веча, перакананае ў тым, што другога такога князя немагчыма знайсці, ухваліла ў Полацку рэспубліку. Замест князя абралі 30 старшын, якія і кіравалі рэспублікай да 1190 году.
Аднак немагчыма згадзіцца з тым, што рэспубліка ў Полацку ўтварылася толькі з-за таго, што веча не знайшло дастойнага кандыдата на месца князя. Трэба, такім чынам, шукаць больш грунтоўныя прычыны для такой падзеі, як змена формы кіравання. Цалкам верагодна, што, скарыстаўшы смерць князя-абаронцы інтарэсаў простых людзей, багацейшыя баяры павярнулі веча ў свой бок, скасавалі княжацкую ўладу і захапілі ў свае рукі палітычную ўладу, паклаўшы пачатак арыстакратычнай рэспублікі. Народ не быў задаволены такой рэспублікай, бо яна не давала яму месца ў справах гаспадарства. Заможныя арыстократы, злучыўшы з эканамічнай уладай уладу палітычную і не маючы пагрозы сабе з боку князя, рабілі, што хацелі, а хацелі, што было карысна ім. Абурэнне народу ў 1190 годзе скасавала гэтую рэспубліку, якая праіснавала толькі 9 год.
ЛІТАРАТУРА
Ігнатоўскі У.М. Кароткі нарыс гісторыі Беларусі. -Мн, Беларусь, 1992 г.
Абецэдарская А.Л., Брыгадзін П.І., Жылуновіч Л.А. Гісторыя Беларусі. Пад рэд. Каханоўскага А.Г. -- Мн, Экаперспектыва, 1996 г.
Касцюк М.П., Ісаенка І.Ф., Штыхаў Г.В. Нарысы гісторыі Беларусі. -- Мн, Беларусь, 1994 г.
Опубликовано 25 ноября 2010 года
Новые статьи на library.by:
БЕЛАРУСЬ:
Комментируем публикацию: ПОЛАЦКАЯ ЗЯМЛЯ ПАСЛЯ ПРАЎЛЕННЯ УСЯСЛАВА
подняться наверх ↑
ССЫЛКИ ДЛЯ СПИСКА ЛИТЕРАТУРЫ
По стандарту ВАК Республики Беларусь
Стандарт используется в белорусских учебных заведениях различного типа.
По ГОСТу Российской Федерации
Для образовательных и научно-исследовательских учреждений РФ
Прямой URL на данную страницу для блога или сайта
Полностью готовые для научного цитирования ссылки. Вставьте их в статью, исследование, реферат, курсой или дипломный проект, чтобы сослаться на данную публикацию №1290696722 в базе LIBRARY.BY.
подняться наверх ↑
ПАРТНЁРЫ БИБЛИОТЕКИ рекомендуем!
подняться наверх ↑
ОБРАТНО В РУБРИКУ?
Уважаемый читатель! Подписывайтесь на LIBRARY.BY в VKновости, VKтрансляция и Одноклассниках, чтобы быстро узнавать о событиях онлайн библиотеки.
Добавить статью
Обнародовать свои произведения
Редактировать работы
Для действующих авторов
Зарегистрироваться
Доступ к модулю публикаций