Станауленне Беларускай Дзяржаунасці у перыяд ранняга сярэднявечча.

Уздоуж воднага гандлевага шляху са Скандынавіі у Візантыю утвараюцца буйныя цэнтры Ноугарад, Полацк, Кіеу ( сталі цэнтрамі княусвау). Зручнае геаграфічнае становішча заключалася у тым, што акрамя гандлевага шляху з Пауначы на Поудзень ішоу яшчэ адзін шлях з Усходу на Захад па Дзвіне. Гэта прывяло да хуткага развіцця эканомікі, культуры. За правоз таварау плацілі мытныя зборы. Усе гэта прывело да умацавання незалежнасці Полацкай зямлі. Кіеуская ці Кіеуска-Ноугарадская Русь існавала у 9-12 ст. І распалася са стратай эканамічнага значэння. Гэта дзяржава не была устойлівай, цэнтралізаваннай. Працягвалі існаваць племянныя тэрыторыі, пераросшыя ў княства. Гарады узніклі як цэнтры рамяства і гандлю. Першае успамінанне у летапісах гарадоу Бел.: Полацк 862 г., Турау 980 г., Брест 1019 г. , Віцебск 974 г., Усвяты 1021, Навагрудак 1044, Мінск 1067, Орша 1067, Пінск 1097, Барысау 1802.

На чале княства стаяу князь, улада многа перадавалася па спадчыне, але гарадское веча магло змясціць князя з яго пасады у любы момант. Веча было вышэйшым устаноуча-заканадаучым органам, а князь з дружынай выканаучым адміністрацыйным органам. На Полацкае княства нападау і Кіеу, і Ноугарад. Першым вядомым Полацкім князем быу Рагвалод. Княжыу ен да 980 г. Рагвалод не належыу да дынасціі Рурікавічау. У Рагвалода была дочка Рагнеда.

У 2-й палове 11 ст. Полацкае княства зноу становіцца незалежным ад Кіева. Наступныя Полацкія князі Брачыслау (1003-1044), Усяслау (1044-1101).

Горад Брачыслау - Браслау.

Вышэйшым этапам у развіцці Полацкага княства з’яуляецца годы княження Усяслава Чоухедзея. Ен займауся незалежнасцю Полацкага княства ад улады Кіеускіх князей. Сімвалам незалежнасці стау Сафійскі сабор, пабудаваны у гэтыя годы. У Кіеве гэты сабор захавауся. У 12 ст. Узмацнілася межусобная барацьба паміж княствам. Паміж братамі былі крывавыя бітвы ( 1067- бітва на Нямізе). У 1067 г. спалілі Менск, які стаяу на рэчке Менка. Гэта была самая крывавая бітва за усе гады існавання Бел. У наступным годзе на Кіеу напалі качэунікі Полауцы і разбілі войска Усяслава.

Усяслау з дапамогай Фінскіх і Балтскіх плямен авалодау Полацкам у 1073 г. Але яму спакойна жыць не давалі. У 1078 г. Уладзімір Манамах, які быу князем у Смаленску, напау на Полацк. Сам яго не захапіу , але спаліу наваколле. У адказ, Усяслау зрабіу тое ж са Смаленскам. А Уладз. Спаліу Менск. Кіеускіе князі былі вымушаны згадзіцца з самастойнасцю Полацкага Княства. Полацкае Княства было вельмі моцным і яму плацілі даніну Балтскія плямена.

У 12 ст. Узмацнілась феадальная раздробленнасць. Гэта было звязана з развіццем эканомікі. Кожная зямля ужо магла сама сябе забяспечыць, развявалась рамяство. У 12 ст. Кіеўская Русь раздзялілася на шмат асобных княств.

У князя Усяслава было 6 сынаў і кожнаму ен даў нейкі горад. Менскае княства ўзначаліў Глеб, які веў барацьбу з Кіеўскім князем. Полацкае княства яшчэ ў 10-м ст. першым аддзялілася ад Кіеўскай Русі і ператварылася ў самастойную дзяржаву. Таксама ппершым Полацкае княства падзялілася на ўдзелы. Такім чынам усе новыя сацыяльна-эканамічныя працэсы, якія дзейнічалі на старажытн. Русі, пачыналіся з Полацкай зямлі. Гэта сведчыць аб больш высокім сац. эканаміч. развіцці Полацкага княства ў параўнанні з іншымі землямі.

У 13 ст. палажэнне Полацкай зямлі змяняецца ў сувязі з тым, што гандлевыя шляхі перастаюць існаваць т.я. нямецкія крыжакі ў 1201г. заснавалі там г.Рыга. Таксама была і шведская агрэсія (1240г.) у бітве на Няве, у якой прымаў удзел Якаў Палачанін. Выключна важнае значэнне для Беларусі мела тое, што яна пазбегла мангола-татарскага пагрому і панавання.

У канцы 10 ст. на поўдні Бел. Ў басейне р. Прыпяць утварылася Тураўскае княства, якое было падуладна Кіеву. Ім кіравалі сыны кіеўскіх князеў. У 12 ст. яно стала незалежным, а потым падзялілася на некалькі княстваў: Тураўскае, Пінскае, Слуцкае і Глебскае. У сярэдзіне 13 ст. на першае месца у эканамічным і культурным развіцці сярод бел. земляў выходзіць Навагрудскае княства. У гэтага княства была больш ураджайная глеба, выгаднае геаграфічнае становішча.Усе гэта дазваляла весці гандаль з Заходняй Еўропай. Узвышэнню Навагрудка спрыяла і вялікая шчыльнасць насельніцтва. Навагрудак стаў цэнтрам кансалідацыі бел. зямель. Полацк заставаўся самым вялікім на Бел. да 16 ст.

У 9-13 ст. Полацкае княства было адно з буйнейшых дзяржаў у Еўропе. Гістарычнае значэнне існавання гэтага і інш. княстваў з”яўляецца тое, што яны з”явіліся асновай для фарміравання бел. этнасу і асновай для развіцця Бел. дзяржавы.