Актуальные публикации по истории и культуре Беларуси.
Беларуская культура ў другой палове 40-х – першай палове 80-х гг. 2 за 24 часа
У канцы 1950-х — пачатку 1960-х гг. у Беларускай ССР была завершана работа па ліквідацыі непісьменнасці і малапісьменнасці сярод дарослага насельніцтва. БССР стала рэспублікай суцэльнай пісьменнасці. Гэта было адно з агульнацывілізацыйных дасягненняў беларускага народа ў галіне культурнага будаўніцтва.
Беларуская мадэль сацыяльна-эканамічнага развіцця. 0 за 24 часа
Беларуская мадэль сацыяльна-эканамічнага развіцця сфарміравалася ў час правядзення рыначных рэформ новым кіраўніцтвам Рэспублікі Беларусь, пачынаючы з 1994 г. Яна мае наступныя асаблівасці.
Чаму вучыць гісторыя Беларусі? Аб чым сведчыць гістарычны вопыт? 1 за 24 часа
Калектыўная памяць народа, гістарычны вопыт з’яўляюцца багаццем краіны, састаўной часткай яе інтэлектуальнага патэнцыялу і культурных здабыткаў, асновай нацыянальнай самасвядомасці. Без ведання гісторыі кожны народ у цэлым і кожны чалавек паасобку з’яўляюцца бяднейшымі, іх перспектывы руху наперад становяцца праблематычнымі.
Старажытнаруская дзяржава (Кіеўская Русь) – агульная раннефеадальная дзяржава-манархія ўсходніх славян 0 за 24 часа
Утварэнне Старажытнарускай дзяржавы было падрыхтавана ўсім ходам сацыяльна-гістарычнага развіцця ўсходнеславянскіх зямель у VI–IX стст. Існуе тры групы ўнутраных і знешніх прычын утварэння гэтай дзяржавы. Першая з іх – група сацыяльна-эканамічных прычын, звязаных з развіццём земляробства і жывёлагадоўлі, рамяства і гандлю.
БЕЛАРУСКI РУХ ПАЧАТКУ ХХ ст. I IДЭЯ ПАЛIТЫЧНАЙ НАЦЫI 0 за 24 часа
З'яўленне iдэi палiтычнай нацыi ў грамадскiм i палiтычным жыццi Беларусi i Лiтвы непарыўна звязана з феноменам т.зв. краёвасцi пачатку ХХ ст. Асноўным пастулатам краёвай iдэалогii было сцвярджэнне, што ўсе карэнныя этнасы Беларуска-лiтоўскага краю ўтвараюць адзiную нацыю, якую часта называлi "нацыяй лiцвiнаў". Да гэтай нацыi належыць кожны, хто адчувае сябе грамадзянiнам Краю, незалежна ад этнiчнасцi, сацыяльнага паходжання i культурнай арыентацыi. Iдэалогiя краёвасцi выразна супрацьстаяла этнiчнаму нацыяналiзму. Яна нарадзiлася сярод лiтоўскiх i беларускiх палякаў, свядомасць якiх зачастую вызначалася формулай gente Lithuaniae, natione Polonus альбо gente Ruthenus, natione Polonus. Першымi з прапагандай краёвых поглядаў у друку выступiлi Раман Скiрмунт (Glos przeszlosci i potrzeba chwili. Lwow, 1905), Баляслаў Ялавецкi (Litwa i jej potrzeby: Narodowy katechizm Litwy. Petersburg, 1905), Мiхал Ромэр, Канстанцыя Скiрмунт i iнш.
ПАЛІТЫКА ЦАРСКАГА УРАДА НА БЕЛАРУСІ КАНЦА XVIII - ПЕРШАЙ ПАЛОВЫ XIX СТ. 8 за 24 часа
У канцы XVIII — першай палове ХIХ ст. Расійская імперыя значна пашырыла сваю тэрыторыю як у выніку ваенных дзеянняў, так і за кошт мірных дамоваў1 . У адрозненне ад каланіяльных дзяржаваў Еўропы, дзе выразна размяжоўваліся правы і абавязкі метраполій і калоній, у расійскай дзяржаве на новых землях былі распаўсюджаныя расійскія законы, і гэтыя землі непасрэдна ўваходзілі ў яе склад. Але працэс далучэння быў даволі складаны. Інкарпарацыя кожнай новадалучанай тэрыторыі расцягвалася не на адно дзесяцігоддзе і закранала ўсе бакі дзейнасці тагачаснага яе грамадства: палітычныя, эканамічныя, культурныя, рэлігійныя і нацыянальныя.
ЗГАДКІ ПРА МІКАЛАЯ УЛАШЧЫКА (ПА АПАВЯДАННІ ГАРДЗЕЕЎ МАКСІМА) 1 за 24 часа
Мікалай Мікалаевіч Улашчык у маім жыцці ўзнік даволі позна, верагодна, у канцы 60-х г. І гэта нягледзячы на тое, што Мікалай Мікалаевіч вярнуўся ў інстытут* пасля рэабіліта цыі ўжо 15 кастрычніка 1955 г. Яго залічэнню папярэднічалі складаныя перамовы загадчыка сектара публікацыі крыніц А.Навасельскага з акадэмікам М.Дружыніным. У выніку ўзнікла прашэнне ў дырэкцыю, у якім першы з іх сцвярджаў, што Улашчык „можа з вялікай карысцю працаваць па падрыхтоў цы публікацыі па гісторыі сялянскіх рухаў XIX ст. Акадэмік М.Дружынін таксама пагадзіўся з тым, што тав. М. Улашчык будзе безумоўна карысны ў працы па падрыхтоўцы названай серыі публікацый гістарычных крыніц"1 . У акадэміка былі ўсе падставы, каб гэта сцвярджаць. Яшчэ 1 траўня 1948 г. ён пісаў пра поспехі М.Улашчыка ў падрыхтоўцы дысертацыі („энергічны і здольны навуковы супрацоўнік, які з вялікай цікавасцю займаўся даследаваннямі" 2), што — на жаль — была абароненая толькі 17 кастрычніка 1964 г.
РОСІЦКІЯ МУЧАНІКІ 0 за 24 часа
На пачатку Другой сусветнай вайны рэлігійнае жыццё на Беларусі, як гэта ні парадаксальна гучыць, прыкметна ажывілася. Для гэтага было некалькі прычын. Адна з іх выразна тлумачыцца прыказкай: «Як трывога — тады да Бога». Але было і іншае. У 1939 г. савецка-польская мяжа, якая падзяляла нашу Радзіму на Савецкую Беларусь і Заходнюю, рухнула. І адразу стала зразумела, наколькі рэлігійнае жыццё на гэтых тэрыторыях адрозніваецца паміж сабой. Улады Савецкай Беларусі ганарыліся ўзарванымі святынямі, многія ж былі ператвораны ў хлявы, склады, стайні. Газеты ды часопісы крыкліва рапартавалі аб дзейнасці ваяўнічых бязбожнікаў, росквіце атэізму. І вось Савецкая Беларусь без аніводнага чыннага касцёла была аб’яднана з Заходняй, дзе рэлігійнае жыццё было ў росквіце. Што ж заставалася рабіць ваяўнічым бязбожнікам? Яны з усёй сваёй энергіяй распаўсюдзілі атэістычную прапаганду на Заходнюю Беларусь.
СУМЕСНАЯ ЧЫННАСЬЦЬ ХРЫСЬЦІЯНСКІХ СЬВЯТАРОЎ І РЭЛІГІЙНЫХ ДЗЕЯЧОЎ НА НІВЕ БЕЛАРУСКАЙ КУЛЬТУРЫ ДЫ ДАБРАЧЫННАСЬЦІ Ў ГАДЫ ПЕРШАЕ СУСЬВЕТНАЕ ВАЙНЫ (1914 — 1921) 0 за 24 часа
На працягу сваёй гісторыі Беларусь была ня толькі месцам сутыкненьня розных ваяцкіх армадаў, якія руйнавалі ды забівалі. Нашая краіна, што знаходзіцца на скрыжаваньні эўрапэйскіх цывілізацыяў, была тым месцам, дзе сутыкаліся, узаемадзейнічалі ды перапляталіся розныя культурныя ды рэлігійныя традыцыі, якія ўзбагачалі й дапаўнялі нацыянальную культуру, духовыя здабыткі беларускага народу.
ВІЛЕНСКІ БІСКУП БЛАГАСЛАЎЛЁНЫ ЮРЫ МАТУЛЕВІЧ (1871—1927) 0 за 24 часа
Благаслаўлёны Юры Матулевіч нарадзіўся 13 красавіка 1871 года ў вёсцы Лугіне (Літва), у літоўскай сям'і. Вельмі рана страціў бацькоў. Сіратою апека ваўся старэйшы брат Юрась. З1878 па 1881 г. хлапчук наведвае, пачатковую школу ў Марыянаполі, тут таксама скончыў гімназію. У 1889 годзе Юры Матулевіч пераязджае да свайго дзядзькі ў Кельцы (Польшча), дзе той працаваў выкладчыкам замежных моў у Духоўнай семінарыі. 1 кастрычніка 1891 г. У тую ж Кельскую семінарыю паступае і Юры. У 1893 годзе царскія ўлады зачынілі семінарыю і сваю навуку малады клерык працягваў ў Варшаве. Заўважыўшы у клерыка Матулевіча асаблівыя здольнасці да навукі, прафесары семінарыі накіравалі яго ў Пецярбургскую духоўную акадэмію, у якой 20 лістапада 1898 г. ён атрымаў святарскае пасвячэнне. Пасля гадавой працы ў кельскай дыяцэзіі малады святар Юры Матулевіч распачаў навуку ў Каталіцкім універсітэцеў Фрыбургу (Швейцарыя). Атрымаўшы доктарскую ступень, айцец Матулевіч працуе спачатку выкладчыкам у Семінарыі ў Кельцах, а затым ва універсітэце ў Пецярбургу.
ПАРТНЁРЫ БИБЛИОТЕКИ рекомендуем!
ОБРАТНО В РУБРИКУ?
LIBRARY.BY - это электронная онлайн библиотека. Мы собираем научные и литературные авторские произведения Загрузить свои работы
При использовании материалов библиотеки обязательно ставьте обратную активную гиперссылку на источник.
Добавить статью
Обнародовать свои произведения
Редактировать работы
Для действующих авторов
Зарегистрироваться
Доступ к модулю публикаций