ФАРНЫ КАСЦЁЛ У НАВАГРУДКУ

КАЧЕСТВО РАБОТЫ: 80%

Пярлiнай старадаўняга Навагрудка, былой сталіцы Вялікага Княства Літоўскага, з'яўляецца барачная фара - касцёл Перамянення Пана. Яна была пабудаваная ў 1723 г. замест драўлянага касцёліка, якi залажыў у 1395 годзе лiтоўскі князь Вітаўт, у хуткім часе пасля хрышчэння нашых продкаў па каталіцкаму абраду. Як выглядаў першы будынак касцёла - невядома. Ёсць звесткі, што ён быў часткова драўляны, таму што ад яго засталіся толькі мураваныя фрагменты, якія можна бачыць і сёння. У гэтай першай святынi польскі кароль Уладыслаў Ягайла ў 1422 г. узяў шлюб з Соф'яй - княжной Гальшанскай, будучай маці Ягелончыкаў, родапачынальніцай каралеўскай дынастыі Ягелонаў. У другой 12 лютага 1799 г. святар ахрысціў сына Барбары і Мікалая Міцкевічаў і надаў яму імя Адам. 3 правага боку навагрудскай святынi дабудаваныя дзве бакавыя капліцы. У адной з іх, імя Мацi Божай, знаходзiцца цудоўны абраз Мацi Божай Навагрудскай. На ім прадстаўлена Найсвяцейшая Панна з Дзіцяткам Езусам і жазлом у правай руцэ. Найсвяцейшыя постаці ўпрыгожвае цяжкая срабраная сукенка і дзве срабраныя кароны. Намаляваная на палатне і наклееная на дошцы выява Маці Божай з Дзiцяткам паходзiць прыкладна з першай паловы 18 ст. Яна была змешчана на месцы папярэдняга цудадзейнага абраза, якi згарэў у 1751 г. падчас пажару Навагрудка.

3 самага пачатку новы абраз карыстаўся вялiкай пашанай навагрудчанаў. Праўдападобна перад ім адбылося цудоўнае аздараўленне маленькага Адама Мiцкевiча пасля таго, як той, упаўшы, вельмі моцна пабіўся і ўжо ніхто не верыў, што дзіця будзе жыць. Апрытомнеў хлопчык толькі пад абразам Божай маці, калі яго, амаль нежывога, прынеслі ў касцёл, скарыстаўшы апошнюю надзею. Першы гатычны касцёл праіснаваў да 1712 года. На яго месцы ўзведзены новы мураваны аднанефавы храм з двухвежавым фасадам і вялікай паўкруглай алтарнай апсідай. Пры будаўніцтве старыя мураваныя часткі былі тактоўна ўключаны ў агульную кампазіцыю. У паўночную сцяну храма ўмуравана надмагільная пліта з чорнага мармуру і пясчаніку, выкананая па загаду наваградскага кашталяна Яна Рудаміны ў памяць аб браце і сябрах, што загінулі ў баі з туркамі пад Хоцінам у 1621 г. На пліце высечаны тэкст на лацінскай мове з пералікам імёнаў і тытулаў загінуўшых. Выразна паказаны дзесяць укленчаных фігур загінуўшых і самога Яна Рудаміны, а ўнізе - пераможаныя імі ворагі з адсечанымі галовамі ў цюрбанах. Дапамозе сваёй Найсвяцейшай Успаможнiцы прыпісваюць жыхары Навагрудка адраджанне старажытнай святыні пасля амаль пяцідзесяці год яе руйнавання (1875 - 1922). Усе гэтыя гады парафiяне малілiся да Марыі, просячы дапамогі ў адраджэннi свайго касцёла. Да Найсвяцейшай Навагрудскай Панi кiравалi свае малiтвы і сёстры Назаратанкі ў 1943 г., каб дазволіла ім пайсці на смерць замест заложнiкаў, арыштаваных гітлераўцамi. Прасілі: "Калi патрэбна аддаць у ахвяру жыццё, няхай лепш расстраляюць нас, чым тых, што маюць сям'ю". Тая, што аб'ядноўвае народы вузамі любові і сапраўднага братэрства, выслухала іх просьбу. Ахвяра была прынятая. 1 жнiўня 1943 г. у лесе за Навагрудкам 11 сёстраў аддалі сваё жыццё за братоў. 27 верасня 1991 г. іх раліквіі перанеслі у грабнiцу, якая знаходзiцца ў капліцы Мацi Божай. Сёння шматлiкiя вернiкi звяртаюцца са сваімi патрэбамі да Навагрудскай Апякункі, якая ўвесь час дбае, баронiць і вучыць трыванню і ўзаемнай любовi.

РАБОТА ДОБАВЛЕНА В КОЛЛЕКЦИЮ: 21 СЕНТЯБРЯ 2001